8:359
359
DE
AETERNA
DEI
360
cernitur
diversitas,*)
quum
divinitus
sit
illis
indita,
arcanae
illius
operationis,
qua
corda
regit
ac
movet,
luculentum
est
specimen.
Hinc
certe
iam
colligere
promptum
est,
quam
inane
et
fluxum
sit
illud
divinae
iustitiae
patrocinium
[pag.
187],
quae
mala
sunt,
non
eius
voluntate,
sed
permissu
duntaxat
fieri.
Equidem
quatenus
mala
sunt,
quae
malo
animo
perpetrant
homines,
ut
statim
plenius
exponam,
Deo
minime
placere
fateor:
sed
quod
otiosum
ea
permittere
fingunt,
quae
scriptura
non
tantum
eo
volente
sed
autore
fieri
pronunciat,
nimis
frivolum
est
effugium.
Dedit
hoc
interdum
Augustinus
receptae
loquendi
consuetudini:
sed
quum
pressius
insistit,
et
magis
exacte
rem
examinat,
nullo
modo
patitur,
in
locum
actionis
permissionem
substitui.
Non
referam
ad
verbum
omnia
quae
hac
de
re
libro
contra
Iulianum
quinto
disputat.
Clausulam
apponere
sufficiet:2)
Facit
haec
miris
et
ineffabilibus
modis,
qui
novit
iusta
iudicia
sua,
non
solum
in
corporibus
hominum,
sed
etiam
in
cordibus
operari.
Qui
non
facit
voluntates
nialas,
sed
utitur
eis
ut
voluerit:
quum
aliquid
inique
velle
non
possit.
In
eundem
sensum
alibi
:3)
Scriptura,
si
diligenter
inspicitur,
ostendit
non
solum
bonas
hominum
voluntates,
quas
ipse
facit
ex
malis,
et
bonas
a
se
factas,
in
actus
bonos
et
in
aeternam
dirigi
vitam:
verum
etiam
illas
quae
conservant
saeculi
creaturam,
ita
esse
in
Dei
potestate,
ut
eas
quando
voluerit,
et
quo
voluerit,
faciat
inclinari:
vel
ad
beneficia
quibusdam
praestanda,
vel
ad
poenas
quibusdam
ingerendas
[pag.
188].
Tandem
attexit:4)
Quis
non
ad
ista
iudicia
contremiscat,
quibus
agit
Deus
etiam
in
cordibus
malorum
quidquid
vult,
reddens
eis
tamen
secundum
merita
eorum?
Iterum
scripturae
testimoniis
satis
manifestum
est,
operari
Deum
in
cordibus
hominum
ad
inclinandas
eorum
voluntates
quocunque
voluerit,
sive
ad
bona
pro
sua
misericordia,
sive
ad
mala
pro
meritis
eorum,
iudicio
utique
suo,
quandoque
aperto,
quandoque
occulto,
semper
autem
iusto:
fixum
enim
in
cordibus
vestris
esse
debet,
quod
non
sit
iniquitas
apud
Deum.
Cur
autem
occultum
quandoque
Dei
iudicium
esse
commemoret,
ex
superiore
loco5)
petenda
ratio
est:
ubi
postquam
saepius
peccata
confessus
est
esse
poenas,
quas
Deus
iuste
prioribus
peccatis
rependit,
tandem
ad
illud
altius
magisque
reconditum
arcanum
conscendit:
quod
iustam
exercendae
irae
suae
materiam
1)
Add.
que
les
uns
sont
fols,
les
autres
stupides,
les
autres
aiguz,
les
autres
advisez,
les
autres
graves,
les
autres
legers
etc.
2)
Cap.
3.
3)
De
gratia
et
libero
arbitr,
ad
Talent,
cap.
20.
4)
Cap.
21.
b)
Lib.
contra
Iulia
5
cap.
3.
|