8:358
causam,
ac
si
non
sponte
propriaque
malitia
duri
et
immites,
se
ipsos
ad
pervicaciam
acuerent:
sed
quod
perverse
homines
faciunt,
non
nisi
Deo
ordinante
fieri,
scriptura
docet.
Quemadmodum
alibi
dicitur,
quod
[pag.
185]
incolae
Gibeon
se
Israeli
opposuerint
a
Domino
fuisse,
qui
obstinavit
cor
eorum
(Iosue
ll,
20).
Modum
quoque
exprimit
scriptura,
quum
uno
in
loco
recitat
Deum
populo
iratum
eor
Davidis
incitasse,
ut
populum
numeraret
(2.
Sam.
24,
1):
in
altero
Satanam
facit
eiusdem
instigationis
au
torem
(1.
Chron.
21,
1).
Unde
intelligimus,
Satanam
irae
Dei
flabellum
esse,
ut
corda
hominum
quocunque
voluerit
Deus
impellat.
Quod
expressius
alibi
habetur:
Invasit
Saulem
spiritus
Domini
malus
(1.
Sam.
16,
14
ss.).
Scelere
quidem
suo
agitur
Saulus,
ut
furorem
intus
conceptum
voluntario
motu
egerat.
Eum
nihilominus
impellit
Satan:
neque
id
Deo
per
otium
speculante,
sed
ita
volente.
Alioqui
improprie
spiritus
Domini
malus
diceretur,
nisi
ad
ex
sequendam
eius
vindictam
minister
esset,
^c
carnifex.
Nec
vero
ideo
tantum
irae
Dei
minister,
quod
animos
ad
malas
cupiditates
sollicitet:
sed
quia
efficaciter
trahat.
In
quem
sensum
Paulus
efficaciam
erroris
divinitus
immitti
asserit,
ut
mendacio
credant,
qui
noluerunt
veritati
obedire
(2.
Thess.
2,
ll).
Vides
ut
non
modo
Dei
mandato
Satan
in
ore
prophetarum
omnium
spiritus
sit
mendax,
sed
eius
imposturae
reprobos
illaqueent,
ut
ratione
privati
in
errorem
necessario
trahantur.
Sic
intelligendum
quod
idem
Paulus
tradit
(Rom.
1,
28),
qui
Deo
ingrati
fuerant,
dari
ab
ipso
in
reprobum
sensum:
et
tradi
in
cupiditates
[pag.
186]
foedas
et
ignominiosas,
ut
faciant
quae
non
conveniunt,
et
probris
afficiant
sua
corpora.
Audimus
non
permissu
quiescentis
Dei,
sed
iusto
eius
iudicio
cordis
cupiditatibus
fuisse
addictos,
qui
gloriam
eius
indigne
profanaverunt.
Quomodo
id
factum
sit,
declarat
locus
ille,
quod
illis
Deus
mittit
efficaciam
erroris.
Unde
perspicuum
fit,
quod
iam
attigeram,
non
minus
interiores
affectus
regere
Dei
manum,
quam
externis
actionibus
praeesse:
neque
Deus,
quae
decrevit,
hominum
manu
perficeret,
nisi
in
ipsorum
cordibus
operaretur
ipsum
velle,
quod
operis
effectum
praecedit.
Tenenda
igitur
Augustini
sententia:
0
quum
vult
fieri
Deus,
quod
non
nisi
volentibus
hominibus
fieri
oportet,
eorum
simul
corda
inclinare,
ut
velint:
ipsumque
non
tantum
auxiliando
in
cordibus
agere,
sed
etiam
iudicando,
ut
impleant,
quibus
nihil
tale
propositum
est,
quod
manus
eius
et
consilium
decrevit.
Prudenter
etiam
in
ipsis
naturae
seminibus
considerandum
proponit,
a
quo
multi
tantopere
abhorrent.2)
Tanta
enim
quae
in
hominum
ingeniis
1)
Lib.
de
praedest,
sanctorum
cap.
20.
2)
Lib.
1
de
peccat,
meritis
et
remissione
cap.
22
23*
|