6:353
DE
LIBERO
ARBITRIO.
refragari:
nego
tantum
in
hoc
dari,
ut
imbecillitatem
nostram
subsidio
suo
adiuvet,
quasi
in
nobis
alias
quidquam
sit
situm:
sed
hoc
in
solidum
illius
opus
ac
beneficium
esse
confirmo,
ut
cor
nostrum
ex
lapideo
in
carneum
vertatur,
ut
voluntas
fiat
nova,
ut
nos
denique
corde
et
animo
reformati
velimus
quod
velle
oportet.
Neque
enim
efficere
Deum.
in
nobis
testatur
Paulus,
ut
possimus
bene
velle:
sed
hoc
quoque
ipsum,
ut
velimus,
ad
complementum
usque
operis.
Quantum
interest
inter
effectum
et
voluntatem?
Proinde
efficaciter
formari
voluntatem
nostram
constituo,
ut
spiritus
sancti
ductum
sequatur
necessario,
non
autem
incitari
duntaxat,
ut
valeat,
si
velit.
Quod
porro
de
uno
opere
dicimus,
id
ad
totam
vitam
extendi
debet.
Neque
enim
fuerit
satis,
si
cor
hominis
semel
direxerit
Deus,
nisi
perpetuo
similiter
retineat
et
in
perseverantia
confirmet.
Iam
in
perseverantia
duo
haec
observanda
esse
admoneo,
ne
hominem
imaginemur
Deo
cooperari,
propria
aliqua
virtute,
dum
spiritus
gubernationi
obsequitur
;
ne
posteriorem
gratiam
loco
mercedis
illi
retribui
putemus,
quasi
priore
bene
utendo
hoc
promeritus
fuerit.
Neque
enim
aliud
posse
homines
concedo,
quam
quod
illis
datum
fuerit,
et
Deum
perpetuo
tenore
sic
persequi
in
illis
opus
suum,
ut
gratuitum
sit,
quidquid
illis
ad
finem
usque
confert:
nisi
forte
cum
Augustino
mercedem
vocare
libeat,
quia
sit
gratia
pro
gratia:
quia
suam
in
electos
beneficentiam
novis
subinde
donis
cumulet
Deus.
Hoc
totum,
si
quid
intelligo,
uno
verbo
complectitur
Paulus,
quum
Deum
unum
esse
docet,
qui
et
velle
operetur
in
nobis
et
perficere
pro
[pag.
168]
suo
beneplacito
(Phil.
2,
13).
Non
de
uno
die
loquitur:
sed
de
continuo
actionis
cursu,
cuius
unicam
causam
ponit,
Dei
beneplacitum,
hoc
est,
gratuitam
sine
ullius
meriti
respectu
benignitatem.
His
omnibus
quod
dicam
Augustinum
subscribere,
suaviter
me
subsannat
Pighius.
Verum
nihil
dico,
quod
non
prius
ante
lectorum
oculos
posuerim,
et
nullum
est
caput,
quod
non
prope
ad
verbum
saepius
apud
Augustinum
occurrat;
certe
nullum
est,
quod
non
luculento
eius
testimonio
confirmare
liceat.
Totam
hominis
naturam
vitiosam
esse
doceo.
Quid
Augustinus?
Noli,
inquit,
putare
te
aliquid
operari,
nisi
in
quantum
malus
es.])
Item
:2)
Sicut
spiritus
vitae
in
Christo
regenerat
fideles,
ita
corpus
mortis
in
Adam
genuerat
peccatores.
Haec
carnalis
est
generatio:
illa
spiritualis.
Haec
filios
carnis
facit:
illa
filios
spiritus.
Haec
filios
mortis:
illa
filios
resurrectionis.
Haec
filios
saeculi
:
illa
filios
Dei.
Illa
filios
misericordiae
:
haec
filios
irae.
Haec
1)
Lib.
3.
dc
peccat,
meritis
et
remissione
cap.
2.
2)
In
Psal.
142.
Calvini
opera,
Vol.
VI.
|