49:352
quam
nihili
sit
inanis
ille
favor,
verborum
elegantia
et
vana
ostentatione
elicitus:
simul
his
verbis
conscientiae
securitatem
prae
se
fert,
quod
audet
iudicium
Dei
intrepidus
exspectare.
Nam
quod
ambitiosi
homines
se
mundo
venditant,
id
fit
quia
non
didicerunt
se
Deo
addicere,
nec
coeleste
Christi
regnum
ante
oculos
illis
versatur.
Simul
ergo
atque
Deus
in
medium
prodit,
evanescit
stulta
illa
captandi
humani
favoris
cupiditas.
9.
Dei
enim
cooperarii.
Optima
ratio:
Domini
negotium
est
quod
agimus,
et
is
est,
cui
locavimus
nostram
operam:
ergo
ut
est
fidelis
et
aequus,
non
frustrabitur
nos
mercede:
quare
fallitur
qui
ad
homines
respectas
aut
ab
eorum
remuneratione
pendet.
Eximium
elogium
ministerii,
quod
quum
per
se
agere
possit
Deus,
nos
homunciones
tanquam
adiutores
adsciscat
et
tanquam
organis
utatur.
Quod
vero
papistae
ad
stabiliendum
liberum
arbitrium
hoc
testimonio
abutuntur,
nimis
frivolum
est:
neque
enim
quid
valeant
homines
viribus
naturae
hic
docet
Paulus,
sed
quid
per
eos
Dominus
gratia
sua
agat.
Quod
exponunt
quidam,
Paulum,
qui
operarius
erat
Dei,
collegis
suis,
hoc
est,
reliquis
doctoribus
fuisse
cooperarium,
mihi
durum
et
coactum
videtur:
nec
vero
ulla
ratio
cogit
ad
hanc
argutiam
confugere.
Nam
apostoli
proposito
optime
convenit,
quum
proprium
Dei
munus
sit
templum
suum
aedificare
aut
vineam
excolere,
eum
ministros
adsciscere
in
societatem
laboris,
per
quos
ita
solus
ipse
agit,
ut
tamen
in
commune
cum
eo
vicissim
laborent.
De
operum
mercede,
lege
Institutionem
meam.
Dei
agricultura,
Dei
aedificatio.
Possunt
haec
duobus
modis
exponi:
active,
hoc
sensu:
Sic
hominum
labore
plantati
estis
in
agro
Domini,
ut
ipse
coelestis
pater
verus
sit
agricola,
autor
huius
plantationis:
sic
aedificati
estis
per
homines,
ut
ipse
sit
verus
architectus.
Passive
autem,
hoc
sensu:
Quod
in
vobis
excolendis,
quod
in
verbo
Dei
inter
vos
seminando
et
irrigando
laboravimus,
id
non
fecimus
nostra
causa,
neque
ut
fructus
ad
nos
perveniret,
sed
Domino
impendimus
nostrum
obsequium:
quod
aedificare
vos
studuimus,
ad
id
proprii
commodi
respectu
non
fuimus
impulsi,
sed
ut
Dei
plantatio
et
aedificium
essetis.
Mihi
haec
posterior
interpretatio
magis
probatur.
Sentio
enim
Paulum
voluisse
hic
exprimere,
veros
ministros
non
laborare
sibi,
sed
Domino.
Hinc
sequitur,
perperam
facere
Corinthios
qui
hominibus
se
addicant,
quum
iure
solius
sint
Dei.
Ac
primo
quidem
eos
agricolationem
vocat,
in
metaphora
iam
coepta
perseverans:
deinde
ut
transitum
sibi
ad
plura
faciat,
alteram
metaphoram
assumit
ab
architectura.
10.
Ut
sapiens
architectus,
secundum
gratiam
Dei
mihi
datam
fundamentum
posui,
alius
autem
superaedificat:
porro
unusquisque
videat
quomodo
aedir
|