1:338
rapinis
et
homicidiis
foedatae,
guttura
sepulcris
patentibus
similia,
linguae
fraudulentae,
venenata
labia,
opera
inutilia,
iniqua,
putrida,
letalia;
quorum
animus
sine
Deo,
quorum
intima
pravitates,
quorum
oculi
ad
insidias,
animi
ad
insultandum
elati,
omne.s
denique
partes
ad
infinita
flagitia
concinnatae?
Si
omnibus
eiusmodi
portentis
obnoxia
est
unaquaeque
anima,
quemadmodum
audacter
pronuntiat
apostolus,
videmus
certe
quid
futurum
sit,
si
Dominus
humanam
libidinem
pro
sua
inclinatione
vagari
sinat:
nulla
est
rabiosa
bellua
quae
tam
praecipitanter
feratur;
nullum
est
quamlibet
rapidum
ac
violentum
flumen,
cuius
adeo
impetuosa
sit
exundatio.
In
electis
suis
morbos
istos
curat
Dominus,
eo
quem
mox
exponemus
modo;
in
aliis
iniecto
fraeno
duntaxat
coercet,
tantum
ne
ebulliant,
quatenus
expedire
providet
ad
conservandam
rerum
universitatem.
Hinc
alii
pudore,
alii
legum
metu
retinentur,
ne
in
multa
foeditatis
genera
prorumpant,
utcunque
suam,
magna
ex
parte,
impuritatem
non
dissimulent;
alii,
quia
honestam
vivendi
rationem
conducere
ducant,
ad
eam
utcunque
aspirant;
alii
supra
vulgarem
sortem
emergunt,
quo
-sua
maiestate
alios
contineant
in
officio.
Ita
sua
providentia
Dominus
naturae
perversitatem
refraenat,
sed
non
purgat.
50.
Nondum
tamen
solutus
est
scrupulus.
Aut
enim
Camillum
parem
Catilinae
faciamus,
convenit;
aut
in
Camillo
habebimus
exemplum,
naturam,
si
studio
excolatur,
bonitate
non
prorsus
vacare.
Ego
vero
fateor,
quae
in
Camillo
fuerunt
speciosae
dotes,
et
Dei
fuisse
dona,
et
iure
commendabiles
videri,
si
in
se
aestimentur;
sed
quomodo
naturalis
probitatis
erunt
in
ipso
documenta?
Annon
ad
animum
redeundum
erit
et
haec
ducenda
ratiocinatio?
Si
homo
animalis
tali
morum
integritate
praestitit,
non
deesse
utique
naturae
ad
virtutis
studium
facultatem.
1)
Quid
autem
si
animus
pravus
fuerit
et
contortus,
qui
aliud
potius
quidvis
quam
rectitudinem
sectatus
sit?
Et
talem
fuisse
non
dubium
est,
si
animalem
illum
hominem
concedis.
Quam
mihi
in
hac
parte
praedicabis
humanae
naturae
ad
bonum
potentiam,
si
in
summa
integritatis
specie
semper
ad
corruptionem
ferri
deprehenditur?
Ergo,
ut
hominem
a
virtute
non
commendaveris,
cuius
vitia
sub
virtutis
imagine
imponunt;
ita
humanae
voluntati
recti
expetendi
facultatem
non
tribuas,
quantisper
ipsa
in
sua
perversitate
defixa
est.
Quanquam
haec
certissima
est
et
facillima
huius
quaestionis
solutio:
non
esse
istas
communes
naturae
dotes,
sed
speciales
Dei
gratias,
quas
varie
et
ad
certum
modum
profanis
alioqui
homimbus
dispensat.
Qua
ratione
non
formidamus
in
vulgari
sermone
hunc
bene
natum,
illum
pravae
naturae
di-
1)
Haec
disputat
August,
lib.
4.
contra
Iulianum.
22
|