1:333
CAP.
H.
DE
COGNITIONE
HOMINIS.
A
3
4
;
B
3
2
;
C
32.]
nobis,
ne
putemus
in
mentem
venire
nobis
posse,
quomodo
rite
quidpiam
agendum
sit.
Itane
depravata
est
omnis
industria,
perspicientia,
intelligentia,
cura,
ut
rectum
nihil
coram
Domino
excogitare
aut
meditari
queat?
Nobis
nimirum
(qui
rationis
acumine,
quam
pretiosissimam
dotem
reputamus,
aegre
patimur
spoliari)
durum
id
nimis
videtur;
spiritui
autem
sancto
aequissimum,
qui
novit
omnes
cogitationes
sapientum
vanas
esse,
et
qui
clare
pronuntiat,
omne
figmentum
humani
cordis
tantummodo
malum
(Psal.
94,
11.
Gen.
6,
3
et
8,
21).
Si
quidquid
ingenium
nostrum
concipit,
agitat,
instituit,
molitur,
semper
malum
est,
qui
in
mentem
nobis
veniat
instituere
quod
Deo
placeat,
cui
sola
sanctitas
et
iustitia
accepta
est?
Ita
videre
est,
mentis
nostrae
rationem,
quoquo
se
vertat,
esse
vanitati
misere
obnoxiam.
Huius
imbecillitatis
sibi
conscius
erat
David,
quum
petebat
sibi
dari
intellectum,
ad
mandata
Domini
recte
discenda
(Psal.
119,
34).
Innuit
enim,
suum
ingenium
nequaquam
sufficere,
qui
novum
obtingere
sibi
cupit.
Neque
id
semel
facit,
sed
in
uno
psalmo
decies
fere
repetit
eandem
precationem.
Qua
repetitione
subindicat
quanta
ad
petendum
necessitate
urgeatur.
Et
quod
ille
sibi
uni
petit,
Paulus
communiter
ecclesiis
precari
solet
(Phil.
1,
4.
Col.
1,
9).
Non
cessamus,
inquit,
orare
pro
vobis
et
postulare,
ut
impleamini
agnitione
Dei
in
omni
prudentia
et
intelligentia
spirituali,
ut
ambuletis
digne
Deo,
ete.
Quoties
autem
eam
rem
Dei
beneficium
facit,
meminerimus
eum
simul
testari,
non
esse
in
hominis
facultate
positam.
Adeo
autem
hunc
rationis
defectum
ad
intelligenda
quae
Dei
sunt,
agnovit
Augustinus,
1)
ut
non
minus
necessariam
mentibus
illuminationis
gratiam
putet,
quam
oculis,
solis
lucem.
Nec
eo
contentus,
correctionem
subiicit,
quod
oculos
ipsi
aperimus
ad
cernendam
lucem;
mentis
autem
oculi,
nisi
a
Domino
aperiantur,
clausi
manent.
45.
Examinanda
nunc
voluntas,
in
qua
praecipue
arbitrii
libertas
vertitur.
Quandoquidem
magis
huius
esse
electionem,
quam
intellectus,
ante
visum
est.
Principio,
ne
quid
ad
humanae
voluntatis
rectitudinem
pertinere
videatur,
quod
a
philosophis
traditum
publico
consensu
receptum
est,
omnia
naturali
instinctu
bonum
appetere:
observemus
liberi
arbitrii
vim
non
considerandam
in
eiusmodi
appetitu;
qui
magis
ab
essentiae
inclinatione
quam
mentis
deliberatione
proficiscitur.
Nam
et
scholastici
fatentur
nullam
esse
liberi
arbitrii
actionem,
nisi
dum
se
ratio
vertit
ad
opposita.
Quo
intelligunt,
oportere
appetitus
obiectum
tale
esse,
quod
electioni
subiaceat,
et
deliberationem
praeire,
quae
electioni
viam
sternat.
Et
sane
si
respicias
quale
sit
istud
naturale
boni
in
homine
desiderium,
invenies
illi
cum
belluis
esse
commune.
Siquidem
et
1)
Lib.
2.
de
peccator,
merit,
et
remiss,
c.
5.
|