37:33  33  CAPUT  XLI.  34  clament,  miram  perturbationem  sequi  necesse  erit.  Hinc  admonemur  nos  ideo  non  satis  honorifice  de  Dei  potentia,  bonitate,  sapientia,  aliisque  eius  virtutibus  sentire,  quod  ipsum  loquentem  non  audiamus.  Obstrepunt  homines  atque  obmurmurant  in  Deum,  alii  fastu  suo  turgentes  contemnunt  aperte  eius  verbum  :  alii  socordia  quadam  negligunt,  et  sepulti  in  terrenis  delitiis  ad  regnum  coeleste  attendere  gravantur.  Hodie  vero  experimur  quanta  audacia  et  protervia  plerique  obloquantur  Deo.  Qui  fit  ut  papistae  adeo  pertinaces  et  obstinati  sint  in  suis  erroribus,  nisi  quod  audientiam  Deo  facere  nolunt?  nam  si  audiretur  cum  silentio,  veritas  facile  vinceret.  In  summa,  Dominus  hic  se  victorem  fore  ostendit,  si  attente  ab  hominibus  audiatur.  Non  vult  autem  defunctorie  audiri:  quod  iniqui  et  corrupti  iudices,  concepta  iam  animo  sententia,  facere  solent:  sed  observari  rationes  suas  ac  perpendi,  in  quibus  nihil  nisi  aequissimum  reperietur.  Quaeri  potest,  an  propheta  hic  hortetur  gentes  ad  audiendum  ?  Respondeo,  haec  potissimum  ad  Iudaeos  spectare:  nam  sero  ad  gentes  perventura  erat  haec  prophetia:  sed  eo  plus  efficaciae  habet  ista  oratio  ad  emolliendam  Iudaeorum  duritiem,  quum  gentes,  quamvis  alienae  essent,  facile  ipsius  potentiam  agnituras  ostendit,  si  modo  ipsum  silentio  audire  vellent.  Plus  autem  ponderis  et  vehementiae  habent  haec  verba,  quibus  recta  ipsas  compellat,  quam  si  de  iis  in  tertia  persona  loquutus  esset.  (Colligant  populi  vires.)  Provocat  Dominus  omnes  gentes  in  certamen,  idque  per  contemptum,  ut  potentiores  solent,  et  qui  causae  bonitate  freti  minime  de  eventu  ambigunt.  Collectis  viribus  conspirent  inter  se,  nihil  efficient:  sed  victor  tandem  ipse  evadam.  Ut  vulgo  solemus  dicere,  Ie  les  despite.  Etiamsi  omnes  mentis  et  corporis  nervos  intendant,  tamen  vincentur,  tantum  postulo,  ut  audientiam  mihi  praebeant.  His  verbis  significat  tantam  esse  vim  veritatis  ut  facile  mendaciis  omnibus  resistat,  modo  homines  ad  eam  attentos  se  praebeant.  Quamvis  ergo  universi  homines  insurgant  ad  veritatem  opprimendam,  ipsa  tamen  praevalebit.  Atque  ita  si  abducimur  a  Deo  culpam  in  alios  reiicere  non  licebit:  sed  potius  conveniet  nos  ipsos  accusare,  quod  satis  attenti  ac  diligentes  non  fuimus,  quum  nos  ipse  alloqueretur.  Nec  enim  apud  nos  mendacia  praevalerent,  neque  vel  ullo  Satanae  astu  decepti  vel  ullis  machinis  eversi  abriperemur,  si  probe  essemus  ad  Deum  audiendum  compositi.  Quod  autem  personam  rei  suscipit,  ut  ad  tribunal  causam  acturus  compareat,  quaeri  potest  quis  tam  arduae  et  difficilis  causae  iudex  idoneus  inter  homines  futurus  sit?  Respondeo,  hic  non  agi  de  iudicibus  deligendis:  tantum  significat  Dominus  se  victorem  fore,  si  coram  aequis  iudicibus  haec  causa  tractanda  sit.  Nec  enim  se  aut  hominibus  aut  an-  Calvini  opera.  Vol  XXXVII.