1:321
CAP.
II.
DE
COGNITIONE
HOMINIS.
A27;
B25;
C
25.]
illud
arrogant
sine
gratia.
Ut
quid
ergo,
inquit,
miseri
homines
aut
de
libero
arbitrio
audent
superbire
antequam
liberentur,
aut
de
suis
viribus,
si
iam
liberati
sunt?
Nec
attendunt
in
ipso
nomine
liberi
arbitrii
utique
libertatem
sonare.
Ubi
autem
spiritus
Domini,
ibi
libertas.
Si
ergo
servi
sunt
peccati,
quid
se
iactant
de
libero
arbitrio
?
a
quo
enim
quis
devictus
est,
huic
et
servus
addictus
est.
Si
autem
liberati
sunt,
quid
se
iactant
velut
de
opere
proprio?
An
ita
liberi
sunt,
ut
nec
servi
eius
esse
velint,
qui
dicit:
sine
me
nihil
potestis
facere
?
Quid,
quod
alio
etiam
loco
videtur
iocose
eludere
usum
eius
vocis,
quum
dicit:
1)
liberum
quidem
esse
arbitrium,
sed
non
liberatum:
liberum
iustitiae,
servum
peccati.
Quam
sententiam
alibi
quoque
repetit
et
explicat,
2)
ubi
docet
liberum
a
iustitia
non
esse
hominem,
nisi
arbitrio
voluntatis;
a
peccato
autem
non
fieri
liberum,
nisi
gratia
Salvatoris.
Qui
libertatem
hominis
nihil
aliud
esse
sibi
testatur
quam
emancipationem,
vel
manumissionem
a
iustitia,
illius
inane
nomen
videtur
belle
irridere.
Itaque,
si
quis
dictionis
3)
huius
usum
non
prava
intelligentia
sibi
permittat,
per
me
quidem
non
vexabitur
ob
eam
rem;
sed
quia
sine
ingenti
periculo
non
posse
retineri
censeo,
magno
contra
ecclesiae
bono
futurum,
si
aboleatur,
neque
ipse
usurpare
velim,
et
alios,
si
me
consulant,
abstinere
optarim.
28.
Magnum
mihi
praeiudicium
attulisse
forsan
videar,
qui
scriptores
omnes
ecclesiasticos,
excepto
Augustino,
ita
ambigue
aut
varie
in
hac
re
loquutos
esse
confessus
sum,
ut
certum
quidpiam
ex
eorum
scriptis
haberi
nequeat.
Hoc
enim
perinde
nonnulli
interpretabuntur,
quasi
a
suffragii
iure
depellere
ideo
ipsos
voluerim,
quia
mihi
sint
omnes
adversarii.
Ego
vero
nihil
aliud
spectavi,
quam
quod
volui
simpliciter
ac
bona
fide
consultum
piis
ingeniis;
quae
si
eorum
sententiam
hac
in
parte
exspectent,
semper
incerta
fluctuabunt:
adeo,
nunc
hominem
liberi
arbitrii
viribus
spoliatum,
ad
solam
gratiam
confugere
docent;
nunc
propriis
ipsum
armis
aut
instruunt,
aut
videntur
instruere.
Difficile
tamen
factu
non
est,
ut
appareat
eos
in
huiusmodi
loquendi
ambiguitate,
humana
virtute
nihili
aut
quam
minimo
aestimata,
totam
spiritui
sancto
bonorum
omnium
laudem
detulisse,
si
quasdam
eorum
sententias
huc
inseram
quibus
id
clare
docetur.
Quid
enim
sibi
vult
illud
Cypriani,
toties
ab
Augustino
4)
celebratum:
de
nullo
gloriandum,
quia
nihil
nostrum
est,
nisi
ut
homo
prorsus
apud
se
exinanitus
a
Deo
totus
pendere
discat.
Quid
illud
Augustini
et
5)
Eucherii,
dum
lignum
vitae
Christum
esse
exponunt,
6)
1)
De
correptione
et
gratia,
c.
13.
2)
Lib.
1.
ad
Bonifac.
c.
2.
3)
vocis
1550
et
seqq.
4)
Lib.
de
praedest,
sanctorum
c.
3.
Item
ad
Bonifac.
lib.
4.,
et
alibi.
5)
Lib.
de
Genes,
ad
lit.
8,
4.
6)
exponit
1539
.
1545.
Calvini
opera.
Vol.
I.
|