15:32  audivit  et  tractus  et  datus  est,  ii  profecto  nec  audiverunt,  nec  docti,  nec  datiy  nec  tracti  sunt  a  patre  qui  non  venerunt.  Porro  hic  patris  tractus,  etsi  violentus  non  est  qui  nolentem  et  resilientem  cogat,  est  tamen  efficax  usque  eo  ut  trahat  neminem  qui  non  ultro  ac  libere  sequatur  trahentem.  Deinde,  si  tractus  est,  nulla  praecessit  tracti  hominis  voluntas.  Quis  enim  trahitur  si  natura  volebat  (Libr.  ad  Bonif.  I.  ep.  19)?  Idcirco  Christus  trahendi  quam  ducendi  verbo  uti  maluit,  ne  si  homo  volens  intelligeretur  ducentem  sequi,  humanae  voluntati  tribueretur,  quod  solius  est  Dei  gratiae.  Atqui  nemo  tamen  venit  nisi  velit.  Trahitur  ergo  miris  modis  ut  velit,  ab  illo  qui  novit  intus  in  ipsis  hominum  cordibus  operari,  non  ut  nolentes  credant,  quod  fieri  non  potest,  sed  ut  volentes  ex  nolentibus  fierent.  Huc  facit  quod  alio  loco  scriptum  est,  hac  dignitate  ornatos  et  facultate  instructos  ut  fierent  Del  filii  qui  in  Christum  crederent,  filii  utique  non  humano  sanguine  procreati,  aut  ex  carnis  virique  voluntate,  sed  ex  Deo  nati.  Quo  autem  pacto  hunc  in  mundum  gignantur  et  nascantur  filii  Dei,  docetur  Lydiae  exemplo.  Paulo  enim  tanquam  agricola  serente  divinum  sermonem  Deus  intus  cor  apparabat  et  excolebat,  ut  iactum  a  Paulo  semen  susciperet  tanquam  foecundus  ager,  in  quo  radices  ageret  et  fructum  proferret  uberrimum.  Testatur  enim  Lucas,  cor  ipsi  a  Deo  apertum  fuisse  ut  iis  attenderet  quae  a  Paulo  dicebantur.  1)  Si  eundem  in  modum  caeteris  omnibus  cor  Deus  aperuisset  aequa  fuisset  omnium  sors.  Nam  ut  nec  solis  lumen  caecum  illuminare,  nec  oculus  quamlibet  acutus  et  perspicax  in  tenebris  sine  luce  cernere  ac  eam  sibi  ipsi  afferre,  ita  neque  mens  humana  divinae  lucis  radios,  nisi  ea  se  ipsam  offerente,  imo  neque  oblatam  conspicere  potest,  nisi  si  eam  qui  offert  idem  caecos  mentis  oculos  restituat.  Quum  itaque  pari  caecitate  natura  omnes  laborent,  qui  fit  ut  non  aut  caeci  pariter  omnes  permaneant  aut  pariter  oculati  fiant,  et  ex  aequo  illa  coelesti  luce  fruantur?  Haec  prima  est  causa  quam  humana  ratio  facilius  cernere  et  apprehendere  potest,  quod  non  omnibus  ex  aequo  eadem  lucis  copia  affertur,  ut  ex  discrimine  liquido  apparet  quod  inter  gentes  et  Iudaeos  paulo  ante  statuimus.  Altera  haec  est  quod,  quum  natura  caeci  sint  omnes,  non  pariter  omnibus  oculi  aperiuntur  restituunturque,  nec  pari  lucis  copia  et  efficacitate  illuminantur:  quare  quemadmodum  Iudaei  a  gentibus  1907c.  1)  Hic  finitur  fol.  239��,  Sequentia  in  fol  192��