1:319
INSTITUTIO
REL.
CHRIST.
1539
.
1554.
bertatem
numerat:
1)
a
necessitate
primam,
secundam
a
peccato,
tertiam
a
miseria;
quarum
prima
sic
homini
naturaliter
inhaereat,
ut
nequeat
ullo
modo
eripi
;
duae
alterae
per
peccatum
sint
amissae.
Hanc
distinctionem
ego
libenter
recipio,
nisi
quod
illic
necessitas
cum
coactione
perperam
confunditur;
inter
quas
quantum
sit
discriminis
et
quam
necessario
considerandum,
alibi
apparebit.
25.
Iam
ergo
extra
controversiam
est
non
suppetere
ad
bona
opera
Uberum
arbitrium
homini,
nisi
gratia
adiuvetur;
et
gratia
quidem
speciali,
quam
electi
soli
per
regenerationem
consequuntur.
Sed
nondum
istud
liquet:
sitne
in
totum
privatus
bene
agendi
facultate,
an
habeat
adhuc
nonnullam,
sed
pusillam
et
infirmam,
quae
per
se
quidem
nihil
possit;
opitulante
vero
gratia
suas
ipsa
quoque
partes
agat.
Id
dum
vult
expedire
Magister
sententiarum,
2)
duplicem
gratiam
necessariam
esse
nobis
docet,
quo
reddamur
ad
bonum
opus
idonei.
Alteram
vocat
operantem,
qua
fit
ut
efficaciter
velimus
bonum;
cooperantem
alteram,
quae
bonam
voluntatem
sequitur
adiuvando.
In
qua
partitione
mihi
hoc
displicet,
quod
dum
gratiae
Dei
tribuit
efficacem
boni
appetitum,
innuit
hominem
iam
suapte
natura
bonum
quodammodo,
licet
inefficaciter,
appetere;
sicut
Bernardus,
bonam
quidem
voluntatem
Dei
opus
esse
asserens,
homini
tamen
hoc
concedit,
ut
motu
proprio,
bonam
eiusmodi
voluntatem
appetat.
Sed
istud
ab
Augustini
mente
procul
abest,
3)
a
quo
tamen
sumpsisse
partitionem
videri
vult
Lombardus.
In
secundo
membro
ambiguitas
me
offendit
quae
perversam
genuit
interpretationem.
Ideo
enim
putarunt
nos
secundae
Dei
gratiae
cooperari,
quod
nostri
iuris
sit
primam
gratiam
vel
respuendo
irritam
facere,
vel
obedienter
sequendo
confirmare.
Quod
autor
operis
de
vocatione
gentium
4)
sic
exprimit:
liberum
esse,
iis
qui
rationis
iudicio
utuntur,
a
gratia
discedere:
ut
non
discessisse
sit
praemium,
et
ut
quod
non
potest,
nisi
spiritu
cooperante,
fieri,
eorum
meritis
deputetur,
quorum
id
potuit
voluntate
non
fieri.
Haec
duo
notare
obiter
libuit,
ut
videas
iam,
lector,
quantum
a
sanioribus
scholasticis
dissentiam.
Longiore
enim
intervallo
a
recentioribus
sophistis
differo,
quanto
scilicet
a
vetustate
longius
abscesserunt.
Utcunque,
ex
hac
tamen
partitione
intelligemus,
qua
ratione
liberum
dederint
arbitrium
homini.
Pronuntiat
enim
tandem
Lombardus
5)
non
liberi
arbitrii
ideo
nos
esse,
quod
ad
bonum
et
malum,
vel
agendum
vel
cogitandum,
peraeque
polleamus,
sed
duntaxat
quod
coactione
soluti
sumus.
Quae
libertas
non
impeditur,
etiam
si
pravi
simus,
et
servi
peccati,
et
nihil
quam
peccare
possimus.
1)
Lib.
2.
sentent.
dist.
25.
2)
Lib.
2.
dist.
26.
3)
In
libris
de
libero
arbitrio.
4)
Lib.
2.
c.
4.
5)
Lib.
2.
sentent.
dist.
25.
|