8:317
317
PRAEDESTINATIONE.
318
in
persona
Adae
totum
genus
humanum
excidere
passus
fuerit?
Dixi
iam
supra,
lapsum
Adae
utile
posteris
fuisse
humilitatis
rudimentum:
ut
se
ad
vitam
recuperandam
nihil
esse
nec
posse
discant,
in
qua
ille
integer
non
stetit.
Una
tamen
est
rite
sapiendi
regula,
si
se
mens
hominis
illo
admirationis
O
fraeno
compescat.
Caeterum
quaestionem
hanc
non
ideo
tantum
parcius
attingere
convenit,
quod
abstrusa
est,
ac
in
penitiore
sanctuarii
Dei
adyto
recondita:
sed
quia
otiosa
curiositas
alenda
non
est,
cuius
illa
nimis
alta
speculatio
alumna
est
simul
ac
nutrix.
Quanquam
interim
quae
Augustinus
libro
de
Genesi
ad
literam
undecimo
disserit,2)
quum
ad
Dei
timorem
et
reverentiam
omnia
temperet,
minime
improbo.
Altera
autem
pars,
quod
ex
damnata
Adae
sobole
Deus
quos
visum
est
eligit,
quos
vult
reprobat,
sicuti
ad
fidem
exercendam
longe
aptior
est,
ita
maiore
fructu
tractatur.
In
hac
igitur
doctrina,
quae
humanae
naturae
et
corruptionem
et
reatum
in
se
continet,
libentius
insisto:
sicuti
non
solum
ad
pietatem
propius
conducit,
sed
magis
mihi
videtur
theologica.3)
Meminerimus
tamen,
in
ea
quoque
sobrie
modesteque
philosophandum:
ne
ulterius
progredi
[pag.
1211
tentemus,
quam
Dominus
nos
verbo
suo
deducit.
Quam
dulces
sint
argutiarum
illecebrae,
plus
satis
notum
est:
quo
maior
adhibenda
est
cautio,
ut
sensus
omnes
nostros
sibi
devinctos
habeat
fidei
simplicitas.
Quod
Deus
arcano
spiritus
afflatu
ad
se
homines
trahat,
vel
quotidianae
preces
nostrae
testes
sunt:
nam
quum
pro
persequutoribus
oramus,
quid
petimus
aliud,
quam
ut
fiant
ex
nolentibus
volentes,
ex
repugnantibus
consentientes,
ex
oppugnantibus
amantes?
Atqui,
palam
constat,
non
omnibus
indifferenter
hoc
dari,
ut
centies
exitium
meritos
Deus
repente
vita
dignetur.
Quomodo
hanc
gratiam
dispenset,
inquit
Augustinus,4)
alios
secundum
meritum
faciens
vasa
irae,
secundum
gratiam
alios
vasa
misericordiae:
quis
cognovit
sensum
Domini?
Quantumvis
tamen
mundi
vel
superbia,
vel
protervia
calcitret
:5)
minime
ferendum
est,
ut
deterior
sit
Dei
quam
mortalis
hominis
conditio.
Cui
autem
creditori
non
conceditur
ab
uno
exigere,
quod
alteri
remittit?
Quae
similitudo
non
abs
re
toties
ab
Augustino
repetitur.
Fieri
quidem
vix
potest,
quin
primo
statim
momento
turbetur
mens
hominis,
quum
gratiam
Dei
negari
quantumvis
indignis
audit,
quae
perinde
indignis
datur.
Sed
meminerimus,
post-
1)
Add.
qu'il
appartient
des
iugemens
estroits
de
Dieu.
2)
A
cap.
4
usque
ad
8.
3)
plus
convenable
a
la
chrestiente
et
aussi
pour
plus
edifier.
4)
Lib.
ad
Bonifac.
1
cap.
20.
5)
facent
icy
des
chevaux
eschappez.
|