1:313
CAP.
IT.
DE
COGNITIONE
HOMINIS.
A
21;
B
20;
C
20.]
usque
vis
eius
procedat?
Sed
quo
facilius
nobis
huius
quaestionis
veritas
eluceat,
scopum
obiter
praefigamus,
quo
tota
summa
destinanda
sit.
Patebit
autem
quis
debeat
spectari
scopus,
si
pericula
considerentur,
quae
utrinque
imminent.
1)
Nam
ubi
omni
rectitudine
abdicatur
homo,
statim
ex
eo
desidiae
occasionem
arripit;
et
quia
nihil
ad
iustitiae
studium
valere
per
se
dicitur,
illud
totum,
quasi
iam
nihil
ad
se
pertineat,
susque
deque
habet.
Rursum,
vel
minutulum
illi
quidpiam
arrogari
non
potest,
quin
et
Deo
praeripiatur
suus
honor
et
homo
2)
ipse
temeraria
confidentia
labefactetur.
Ad
hos
ergo
scopulos
ne
impingamus,
tenendus
hic
cursus
erit:
ut
homo,
nihil
boni
penes
se
reliquum
sibi
esse
edoctus,
et
miserrima
undique
necessitate
circumseptus,
doceatur
tamen
ad
bonum
quo
vacuus
est,
ad
libertatem
qua
privatus
est
aspirare,
et
acrius
ab
ignavia
excitetur,
quam
si
summa
virtute
fingeretur
instructus.
Hoc
secundum
quam
necessarium
sit,
nemo
non
videt.
De
priore
video
a
pluribus
dubitari
quam
conveniebat;
nam
hoc
extra
controversiam
posito,
nihil
homini
de
suo
adimendum
esse,
quantopere
intersit
ipsum
falsa
gloriatione
deiici,
palam
constare
debet.
Nam
si
ne
tum
quidem
hoc
homini
concessum
fuit,
ut
in
se
gloriaretur,
quum
Dei
beneficentia
summis
ornamentis
esset
insignitus,
quantum
nunc
humiliari
convenit,
ubi
ob
suam
ingratitudinem
ab
eximia
gloria
in
extremam
ignominiam
deturbatus
est?
Pro
eo
inquam
tempore,
quo
in
summum
honoris
fastigium
evectus
erat,
scriptura
nihil
aliud
ei
tribuit,
quam
quod
creatus
esset
ad
imaginem
Dei:
quo
scilicet
insinuat,
non
propriis
bonis
abundasse,
3)
sed
Dei
participatione
fuisse
beatum.
Quid
ergo
nunc
superest,
nisi
ut
Deum,
cuius
beneficentiae
gratus
esse
non
potuit
quum
divitiis
gratiae
eius
afflueret,
omni
gloria
nudus
ac
destitutus
agnoscat?
et,
quem
bonorum
suorum
recognitione
non
glorificavit,
nunc
saltem
propriae
paupertatis
confessione
glorificet?
17.
Nihilo
etiam
minus
e
re
nostra
est,
omnem
sapientiae
virtutisque
laudem
nobis
derogari,
quam
ad
Dei
gloriam
attinet.
Ut
cum
sacrilegio
ruinam
nostram
coniungant,
qui
aliquid
ultra
verum
nobis
largiuntur.
Quid
enim
aliud
fit,
quum
marte
nostro
docemur
contendere,
nisi
quod
baculo
arundineo
in
sublime
evehimur,
quo
mox
confracto
decidamus?
Quanquam
nimis
etiamnum
commendantur
vires
nostrae,
dum
baculo
arundineo
comparantur.
Fumus
enim
est,
quidquid
de
illis
vani
homines
commentantur.
Quare
non
abs
re
toties
ab
Augustino
praeclara
ista
sententia
repetitur:
praecipitari
magis
a
suis
defensoribus
liberum
arbitrium,
quam
stabiliri.
Haec
praefari
necesse
fuit,
propter
nonnullos
qui,
1)
Haec
duo
praecipitia
notat
Augustinus,
Ep.
47
(215)
et
in
Ioann,
tract.
ll.
2)
omitt
homo
1543
et
seqq.
3)
omitt.
abundasse
1550
et
seqq.
|