29:308  suis  finibus  conclusit,  nunquam  ad  operiendum  universam  terram  redituras,  ut  hominibus  praebeat  domicilium.  Denique  terram  universam  aquis  circumdatam  videmus,  nec  fundamentum  aliud  imaginari  possumus.  Quin  et  aquarum  montes,  quibus  obruenda  videretur  terra,  conspicimus  suis  terminis  contineri,  quod  plane  praeter  et  contra  naturam  ipsarum  est.  Quare  quum  tantam  maris  supra  terram  altitudinem  intueamur,  et  tamen  in  arida  nobis  domicilium  et  sedem  firmam  dari,  quantam  esse  nostram  socordiam,  quantum  stuporem  dixero,  nisi  Deum  terram  super  aquas  fundasse  agnoscamus?  Philosophi  quidem  suas  rationes  adferunt,  nempe,  terram  ut  omnium  elementorum  gravissimam  centrum  occupare:  verumtamen  admirandum  hic  opus  divinum  esse  libenter  fatendum  est,  immo  nostris  sensibus  incomprehensibile,  quod  alioquin  subsistere  quae  in  oculos  incurrunt  non  possent.  Quum  ergo  hic  terrae  cardinibus  Iehova  terram  habitabilem,  id  est  aquis  imposuisse  dicitur,  licet  aquae  fluxae  sint,  ita  maiestatis  divinae  opus  mundi  creatio  celebratur,  ut  nemo  mirari  debeat  cuncta  nutu  et  arbitrio  illius  regi  atque  administrari.  Nam  si  Deus  potentia  sua  terram  creavit,  eadem  illam  virtute  foveri  necesse  est.  Porro  haec  minime  de  universali  terra  tantum  aut  eius  cardinibus,  sed  de  singulis  provinciis,  regionibus,  monarchiis  atque  rebuspublicis  sunt  intelligenda.  Earum  ergo  Iehova  Dominus  dicitur,  non  tantum  creationis,  quasi  mundo  creato  curam  eius  omnem  abiecerit  atque  fortunae  regendum  permisserit,  sed  perpetuae  curae  atque  virtutis  suae  respectu,  qua  mundum  ac  singulas  eius  partes  ita  fovet  atque  tuetur,  ut  sint  alioquin  sine  illius  assidua  cura  ruiturae.  Quare  quum  rerum  vicissitudines  atque  conversiones  eveniunt  in  his  terris,  sic  earum  instabilitas  sine  divinae  providentiae  manu  et  cura  patefit.  Et  hactenus  de  istis  esto  dictum.  Sequuntur  verba  illa,  fore  ut  pedes  eorum  quos  benigne  accepit  conservet,  improbi  vero  in  tenebris  conticescant:  quae  nimium  subtiliter  quidam  interpretantur,  quasi  Deus  dicatur  viam  fidelium  ita  directurus  ut  in  ipsius  timore  vitam  degant.  Certum  enim  est  hominem  non  posse  libero  suo  arbitrio  sese  ad  virtutem  erigere  ac  componere,  nisi  verbi  divini  et  spiritus  sancti  virtute  excitatum.  Sed  non  sunt  adeo  haec  restringenda  quae  latius  patent,  nempe  fore  ut  Deus  suos  in  omnibus  viis  ipsorum  custodiat  et  dirigat,  quemadmodum  propheta  Psal.  29,  9  et  91,  l  l  docet.  Equidem  et  infideles  sic  a  Deo  regi  fateor,  ut  ne  pedem  quidem  sine  ipsius  permissu  movere  possint:  atque  adeo  manu  eius  sic  contineri  ut  pro  arbitrio  suo  huc  et  illuc  eos  agat:  quin  imo  non  aliter  eos  versare  quam  quilibet  artifex  8icam  aut  aliud  quodlibet  instrumentum.  Et  ita  quidem  improbi  et  flagitiosi  homines  Dei  im-