9:306  suum  laborem  periisse  docet,  ubi  non  respondet  successus.  Certe  quos  Deus  vult  efficaciter  a  se  collectos,  spiritu  suo  trahit,  et  quod  in  manu  sua  est,  promittit  se  facturum.  Ergo  [pag.  86]  quum  multi  vocati  non  sequantur,  aperte  constat  illum  collectionis  modum  quem  Christus  infrugiferum  et  irritum  fuisse  deplorat,  ab  efficace  differre,  cuius  alibi  fit  mentio:  sicuti  apud  Isaiam:  Dispersos  Iehudah  colliget  (  l  l  ,  12),  et:  Gloria  Domini  colliget  te  (58,8).  Item:  Ab  occidente  congregabo  te  (43,  5).  Item:  Congregabit  vos  Deus  vester  (52,  12):  nempe  quia  paulo  ante  (v.  10)  dixerat  Deum  brachium  suum  nudasse,  ut  conspicua  esset  virtus  eius  in  oculis  gentium.  Ideo  et  paulo  post  repetit:  Ad  momentum  dereliqui  te,  in  perpetuis  miserationibus  colligam  te  (Isa.  54,  7).  De  praeceptis  quod  dixi,  ad  compescendas  tuas  blasphemias  abunde  sufficit.  Etsi  enim  nihil  ficte  praecipit  Deus,  sed  serio  quae  vult  et  probat  ostendit,  alio  tamen  modo  obedientiam  sibi  praestari  vult  a  suis  electis,  quos  efficaciter  ad  obsequium  suum  flectit,  quam  a  reprobis,  quos  externa  voce  docens,  ad  se  trahere  non  dignatur,  [pag  87]  Peraeque  naturalis  est  omnibus  contumacia  et  pravitas,  ut  nemo  ad  suscipiendum  iugum  voluntarius  sit  ac  docilis.  Aliis  promittit  Deus  spiritum  obedientiae,  alios  in  sua  pravitate  relinquit.  Nam  quidquid  garrias,  non  omnibus  promiscue,  sed  peculiariter  electis  promittitur  cor  carneum  et  novum,  ut  in  praeceptis  Dei  ambulent.  Quid  tu  ad  haec,  bone  censor?  An  quia  Deus  totam  ad  se  turbam  invitans,  spiritum  suum  sciens  et  volens  a  maiori  parte  subducit,  paucos  arcano  instinctu  adducit  ad  parendum,  ideo  mendacii  damnandus  erit?  VIII.  et  IX.  Hic  rursus  lectorum  fidem  imploro,  ut  mea  verba  totumque  docendi  genus  cum  mutilis  tuis  articulis  comparent.  Ita  detecta  calumnia,  quidquid  moliris  conflare  invidiae,  sponte  evanescet.  Interea  non  nego  me  cum  Moise  et  Paulo  docuisse  cor  Pharaonis  induratum  fuisse  [pag.  88]  a  Deo.  Hic  tu  contempto  Moise,  ac  si  pro  nihilo  duceres  quod  apud  eum  legitur,  mecum  expostulas:  An  ubi  dicit  idem  Moises:  Induravit  Pharao  cor  suum,  quaerenda  sit  violenta  ista  interpretatio:  Deus  cor  Pharaonis  induravit?  Atqui  non  aliunde  petenda  est  mihi  solutio,  quam  ex  verbis  noni  articuli,  quae  tu  recitans  vel  depravas  vel  non  assequeris:  quia  si  Dei  voluntas  summa  est,  vel  remota  indurationis  causa,  homo  ipse  cor  suum  indurans  sibi  propior  causa  est.  Primam  causam  vel  remotam  a  mediis  et  propinquis  ubique  distinguo  :  quia  dum  mali  affectus  radicem  in  se  reperit  peccator,  non  est  cur  in  Deum  culpam  derivet.  Alicubi  etiam  perinde  facere  dixi,  ac  Medeae  ancilla  apud  veterem  poetam  facit:  Utinam  ne*  in  nemore  Pelio  securibus  caesae  cecidis-  20