43:3  3  IN  AMOS  pecuarius,  quem  Deus  eduxit  ex  caulis.  Et  tempus  etiam  notandum  est,  quum  dicit  se  vidisse  has  prophetias  diebus  Usiae  regis  Iuda,  biennio  ante  terrae  motum,  et  diebus  Iarobeam  filii  Ioas.  Qualis  fuerit  illius  temporis  status,  dixi  quum  exponerem  prophetias  Hoseae.  Nam  sacra  historia  refert  floruisse  sub  secundo  Iarobeam  regnum  Israel.  Tametsi  enim  ipse  impius  ac  sceleratus  fuerit,  Deus  tamen  pepercit  tunc  populo  suo,  et  fecit  ut  non  modo  integrae  manerent  decem  tribus,  sed  etiam  ut  Iaroboam  regnum  suum  dilataret.  Nam  recuperavit  quasdam  urbes,  quae  prius  fuerant  amissae.  Fuit  ergo  tranquilla  tunc  conditio  populi  :  deinde  fuit  talis  prosperitas,  quae  posset  animos  inflare,  sicuti  fieri  solet.  Uzias  etiam  sic  regebat  tribum  Iehudah,  ut  nihil  illic  esset  adversum.  Sequutus  est  terrae  motus  paulo  post.  Quo  tempore  acciderit  hic  terrae  motus  sacra  historia  non  refert.  Sed  Iosephus  dicit  tunc  fuisse  quum  Uzias  arripuit  sibi  munus  sacerdotis/  et  percussus  est  lepra.  Confert  igitur  in  unum  tempus  plagam  illam  leprae  et  terrae  motum.  Caeterum  tam  Amos  quam  alii  prophetae  loquuti  sunt  quasi  de  re  nota:  sicuti  Zacharias  14.  capite,  post  reditum  populi,  dicit,  Erit  vobis  terror,  qualis  fuit  in  terrae  motu  sub  rege  Uzia.  Illic  annum  etiam  non  describit,  sed  historia  erat  tunc  vulgaris.  Ergo  propheta  nihil  aliud  voluit,  quam  ostendere  ex  temporis  circumstantia  se  denuntiasse  vindictam  Dei  Israelitis  quo  tempore  prospere  agebant,  et  quasi  in  suis  delitiis  erant  demersi.  Fieri  autem  non  potuit  quin  illa  satietas  reddiderit  illos  feroces,  quemadmodum  semper  contingit.  Fuit  igitur  male  acceptus.  Sed  hinc  melius  sancitur  nobis  eius  autoritas:  quod  scilicet  in  rebus  prosperis  non  fuerit  blanditus  populo,  sed  severe  obiurgaverit  :  deinde  quod  praedixerit  quae  non  poterant  perspici  humano  sensu:  imo  quae  poterant  videri  prorsus  absurda.  Non  potuit  igitur,  nisi  donatus  esset  spiritu  coelesti,  praedicere  futuras  clades,  quum  ubique  homines,  quemadmodum  iam  dixi,  tam  Iudaei  quam  Israelitae  et  reliqui  sibi  promitterent  omnia  prospera,  quia  Deus  tunc  parcebat  regno  Israel  et  regno  Iehudah:  deinde  etiam  non  exercebat  suum  iudicium  in  gentes  vicinas.  Iam  hoc  etiam  notandum  est,  quod  viderit  super  Israel.  Hinc  colligimus,  quemadmodum  iam  dixi,  prophetam  hunc  fuisse  proprie  destinatum  Israelitis,  quamvis  aliunde  natus  esset.  Quomodo  autem,  vel  qua  occasione  migraverit  in  regnum  Israel,  nescitur:  et  ad  rem  etiam  non  magnopere  pertinet,  nisi  quod  probabile  est,  sicuti  iam  dixi,  hoc  consulto  fuisse  factum  quo  Deus  compesceret  insolentiam  populi  illius,  qui  sibi  tantopere  placebat  in  rebus  suis  prosperis.  Quum  ergo  Israelitae  hactenus  respuerint  servos  Dei,  nunc  coguntur  audire  exsulem  et  pecuarium,  qui  exprobret  illis  sua  scelera:  deinde  qui  exerceat  iudicis  officium: