1:299
INSTITUTIO
REL.
CHRIST.
1539
.
1554.
quo
non
confirmata
renovataque
fuerit
eius
sanctio?
an
iis
incognitus
erat
Moses,
qui
Davidem
tractabant?
Verum,
ut
de
omnibus
simul
loquar:
certo
certius
est,
ipsorum
scripta
non
aliter
pervenisse
ad
posteros,
quam
de
manu
in
manum,
ut
ita
loquar,
perpetua
annorum
serie
a
patribus
tradita,
qui
partim
loquentes
audierant,
partim
recenti
memoria
discebant
ab
auditoribus
fuisse
ita
locutos.
31.
Imo
quod
ex
Machabaeorum
historia
obiiciunt
ad
elevandam
scripturae
fidem,
tale
est,
ut
nihil
ad
eam
stabiliendam
excogitari
possit
aptius.
Primum
tamen
quem
obtendunt
colorem
diluamus;
deinde
in
eos
retorquebimus
quam
in
nos
machinam
erigunt.
Quum
Antiochus,
inquiunt,
libros
omnes
iusserit
concremari,
unde
prodierunt
quae
nunc
habemus
exemplaria?
Ego
autem
vicissim
interrogo,
in
qua
officina,
tam
cito
fabricari
potuerint?
Constat
enim
post
sedatam
saevitiam
mox
exstitisse,
et
a
piis
omnibus,
qui
in
eorum
doctrina
educati
familiariter
eos
noverant,
sine
controversia
fuisse
agnitos.
Quin
etiam
quum
omnes
impii,
quasi
facta
coniuratione,
Iudaeis
tam
proterve
insultaverint,
nemo
unquam
illis
obiicere
ausus
est
falsam
librorum
suppositionem.
Nam
qualiscunque,
eorum
opinione,
sit
religio
iudaica,
Mosen
tamen
ipsius
esse
autorem
fatentur.
Quid
ergo
aliud
quam
proterviam
suam
plusquam
caninam
produnt
isti
blaterones,
dum
supposititios
libros
esse
mentiuntur,
quorum
sacra
vetustas
historiarum
omnium
consensu
approbatur?
Sed
ne
refellendis
tam
putidis
calumniis
frustra
plus
operae
impendam,
potius
hinc
reputemus,
quantam
Dominus
conservandi
verbi
sui
curam
habuerit
;
quando
ipsum
ex
truculentia
saevissimi
tyranni,
quasi
ex
praesenti
incendio,
praeter
spem
omnium
eripuit;
quod
pios
sacerdotes
aliosque
tanta
constantia
instruxit,
ut
non
dubitaverint
thesaurum
hunc
vitae
suae
dispendio,
si
opus
foret,
redemptum,
ad
posteros
transmittere;
quod
acerrimam
tot
praesidum
ac
satellitum
conquisitionem
frustratus
est.
Quis
insigne
ac
mirificum
Dei
opus
non
agnoscat,
quod
sacra
illa
monumenta,
quae
prorsus
interiisse
sibi
impii
persuaserant,
mox
quasi
postliminio
redierunt,
et
quidem
maiore
cum
dignatione?
Sequuta
est
enim
graeca
interpretatio,
quae
per
totum
orbem
ea
vulgaret.
Neque
in
eo
tantum
apparuit
miraculum,
quod
foederis
sui
tabulas
Deus
a
sanguinariis
Antiochi
edictis
vindicavit;
sed
quod
inter
tam
multiplices
gentis
iudaicae
clades,
quibus
subinde
attrita
et
vastata,
mox
prope
ad
internecionem
redacta
fuit,
salvae
tamen
superstitesque
manserunt.
Lingua
hebraea
non
ignobilis
modo,
sed
prope
incognita
iacebat;
et
certe,
nisi
religioni
consultum
voluisset
Deus,
in
totum
periisset.
Et
per
quos
salutis
doctrinam
in
lege
et
prophetis
comprehensam
nobis
Deus
servavit,
ut
Christus
suo
tempore
patefieret?
Per
infestissimos
Christi
ipsius
hostes
Iudaeos;
quos
merito
ecclesiae
christianae
librarios,
Augustinus
ideo
appellat,
quia
nobis
subministrarunt
lectionem,
cuius
ipsi
usum
non
habent.
32.
Nec
suo
etiam
pondere
caret
ecclesiae
consensus.
1)
Neque
enim
pro
minimo
ducendum
est,
ex
quo
scriptura
publicata
fuit,
tot
saeculorum
voluntates
constanter
in
eius
obedientiam
consensisse;
et
utcunque
miris
modis
eam
vel
opprimere,
vel
evertere,
vel
inducere
prorsus,
et
ex
hominum
memoria
obliterare
satan,
cum
toto
mundo,
conatus
sit,
semper
tamen
instar
palmae
superiorem
evasisse
et
inexpugnabilem
perstitisse.
Siquidem
nemo
fere
excellentiore
ingenio,
vel
sophista,
vel
rhetor
olim
fuit,
qui
adversus
ipsam
vim
suam
non
intenderet;
nihil
tamen
profecerunt
omnes.
In
eius
ex-
1)
Adde
quod
aliae
quoque
sunt
optimae
rationes
cur
pondere
suo
non
careat
ecclesiae
consensus.
1550
et
seqq.
|