9:298  ut  credant  mendacio,  quia  permittit  exsistere  falsos  doctores:  sicuti  prodigus  [pag.  61]  adolescens  prolapsus  est  in  luxuriem.  Ubi  haec  effutiveris,  putasne  ita  excaecatos  lectores,  ut  non  videant  prorsus  aliud  in  his  Pauli  verbis,  Deum  efficaciam  erroris  dedisse  (2  Thess.  2,  ll)?  Sed  nihil  mirum  est  tam  licentiose  eum  garrire,  qui  vel  nulla  esse  Dei  iudicia  putat,  vel  quid  nomen  ipsum  iudicii  valeat  secure  contemnit.  Neque  enim  quisquam  sanae  mentis  iudicem  in  poenis  exigendis  nihil  agere  dicet,  vel  otiosum  permittere  aliis  quod  officii  eius  proprium  erat.  Tuo  autem  latratu  frustra  me  territare  aut  lacessere  contendis.  Dicis  Dei  permissu  exsistere  spiritus  erroris,  qui  doceant  Deum  velle  peccatum.  Hoc  idem  quum  Paulo  exprobratum  fuerit  a  tui  similibus  (Rom.  3,  5),  non  est  cur  aegre  feram  cum  eo  coniungi.  Adducis  ex  Zacharia,  Deum  irasci  gentibus  quae  gravius  vexaverunt  Israelitas  quam  ferret  eius  ira.  Ergone  tam  bardus  es,  ut  non  satis  fuisse  in  Deo  praesidii  [pag.  62]  putes  ad  prohibendas  iniurias,  si  populum  mitius  castigari  volebat?  Excipies  hoc  sonare  verba.  Sed  ter  et  quater  stupidus  es,  si  non  animadvertis  alio  et  alio  modo  mirabiliter  Deum  probare  severo  examine  suorum  patientiam,  et  interea  offendi  hostium  petulantia,  dum  victoriis  elatos  sine  modo  insolescere  et  ad  crudelitatem  ruere  videt:  imo  nihil  clarius,  quam  tuas  ineptias  mutuo  conflictu  sponte  sua  concidere≫  Vel  enim  mandavit  Deus  profanis  illis  gentibus,  vel  solum  permisit,  ut  Iudaeos  leniter  castigarent.  Si  mandasse  respondeas,  obtineo  quum  miseris  Dei  exsulibus  sine  causa  molesti  essent  vicini,  futuros  tamen  fuisse  extra  culpam,  si  modum  servassent.  Quis  enim  vitio  illis  ascribat,  quod  Dei  mandato  paruerint?  Atqui  tu  discrimen  statuis  permissionis  et  mandati:  quia  quum  iussisset  Dominus  leves  [pag.  63]  poenas  exigere  de  populo  suo,  eo  permittente,  modum  excesserint.  Hac  ratione  reprehensione  digni  fuerunt  Israelitae,  quod  gravius  afflixerint  fratres  suos,  quam  ferebat  ira  Dei.  Sed  nimis  te  excaecat  tua  amentia,  quod  a  reatu  ipsos  eximis,  si  modo  sibi  temperassent.  Semper  enim  huc  te  retraham,  peccasse  Israelitas  non  solum  quia  permittente  Deo,  ut  fingis,  nimis  aspere  se  gesserint,  sed  quia  iniuste  arma  induerint  contra  fratres  suos.  Tu  asserere  non  dubitas  in  suscepto  bello  nihil  fuisse  peccati,  quia  Iudaeis  iratus  erat  Deus,  et  Israelitas  ipsos  armaverat,  ut  vindictam  suo  imperio  exigerent.  Ego  autem  bis  eos  peccasse  dico,  quia  nec  illis  propositum  fuit  obsequium  Deo  praestare,  quamvis  ministri  essent  vindictae  eius  :  et  ipsa  atrocitas  ostendit  omnis  aequitatis  fuisse  oblitos.  Imo  in  ipso  principio  pudendam  [pag.  64]  inscitiam  prodis,  quod  fingis  Dei  permissu  labi  et  errare  homines,  quoad  ipsos  spectat.  Est  enim  impium  et  sacrilegum  commentum,  Deum  quidquam  mali  per-