9:295
295
RESPONSIO
ALTERA
296
cunque
vult:
et
si
nolens
concessit,
a
Satana
fuisse
in
certamine
superatum
dices:
ac
tibi
cum
Manichaeis
duo
erunt
principia.
Paulus
quoque
hanc
agens
causam,
non
temere
Deum
figulo
comparat,
cui
liberum
fuit
ex
eadem
massa
quam
voluit
vasorum
diversitatem
fingere.
Poterat
certe
incipere
a
peccato:
non
facit,
sed
in
opificio
ipso
liberum
Dei
ius
et
imperium
defendit
Ubi
vero
subiicit,
omnes
sub
incredulitatem
fuisse
inclusos,
an
Deo
invito
id
contigisse
docet,
ac
non
potius
eo
autore?
Si
excipias,
damnatos
omnes
fuisse
incredulitatis
ut
digni
erant:
neque
id
contextus
patitur,
quia
disserit
Paulus
de
arcanis
Dei
iudiciis,
et
exclamatio
illa
repugnat:
O
altitudo,
ete.
Ergo
sicuti
Christum
ab
initio
praedestinavit,
qui
perditis
succurreret,
ita
inaestimabili
suo
consilio
statuit,
quomodo
illustraret
gloriam
suam
ex
lapsu
Adae.
[pag.
53]
Fateor
quidem,
ubi
liberum
suae
misericordiae
cursum
vendicat,
de
humano
genere
loqui,
quod
iam
in
Adam
perierat:
sed
eadem
semper
valuit
ratio
ante
lapsum
Adae,
ut
sua
ei
voluntas
ad
miserendum
sufficiat,
ubi
ita
visum
est.
Voluntas
porro
haec
etsi
neque
aliunde
pendet,
nec
aliam
habet
priorem
causam,
in
optima
tamen
ratione,
summaque
aequitate
fundata
est.
Nam
quum
legis
fraeno
indigeat
hominum
intemperies,
alia
est
Dei
ratio,
qui
sibi
ipse
lex
est,
et
cuius
voluntas
regula
est
optimae
rectitudinis.
III.
Tertius
articulus
non
minus
prodit
quam
te
cupide
pascas
foetidis
calumniis.
Si
meam
doctrinam
arrodere
libet,
cur
non
saltem
mea
dicta
ingenue
recitas?
In
causa
quae
nunc
agitur,
discrimen
permissionis
et
voluntatis
frivolum
esse
dico.
Tu
lepidam,
ut
quidem
putas,
argutiam,
sed
re
vera
evanidum
sophisma
opponis:
[pag.
54]
Si
volente
Deo
fiunt
omnia,
ipsum
velle
pugnantia,
quia
me
diaboli
prophetam
esse
dicitis,
ego
vero
fidelem
eius
servum
me
esse
affirmo.
Tibi
quidem
haec
species
repugnantiae
oculos
perstringit:
at
vero
Deus
ipse,
qui
apud
se
novit
quomodo
idem
velit
et
nolit
fieri,
tuam
hebetudinem
nihil
moratur.
Quoties
excitavit
veros
prophetas,
voluit
certe
acriter
eos
et
strenue
pugnare
pro
asserenda
legis
doctrina:
suborti
sunt
falsi
prophetae,
qui
eam
evertere
studerent:
conflictum
inter
ipsos
esse
oportuit:
non
tamen
conflixit
secum
Deus,
qui
utrosque
excitavit.
Tu
mihi
eius
tolerantiam
obtrudis:
reclamat
aperte
nullos
surgere
pseudoprophetas,
nisi
quos
ipse
vel
ad
probandam
suorum
fidem,
vel
ad
excaecandos
incredulos
destinat.
Si
surrexerit
pseudopropheta
inter
vos,
inquit
Moses,
tentat
vos
Deus
vester
(Deut.
13,
1).
Tu
alienissimo
commento
alio
transfers
quod
Moses
Deo
non
temere
ascribit.
Aut
nega
[pag.
55]
proprium
Dei
esse
munus,
examinare
populi
|