8:29  29  DE  SCANDALIS.  30  vero  hostium  truculentia,  annon  totidem  illi  subeundae  fuerunt  mortes,  nisi  Dei  manu  fuisset  ereptus?  Adde,  quod  nisi  coelesti  virtute  fuisset  suffultus,  millies  ipse  quotannis  sponte  concidisset.  Maius  deinde  et  divinius  sequitur  in  area  miraculum,  quod  coelo  et  aere  privatus,  vitam  non  nisi  in  sepulcro  invenit:  spiritum  vitalem  ubi  trahat,  nisi  in  mortifera  suffocatione,  1)  non  habet  :  denique  quod  non  aliter  superstes  in  mundo  potest  manere,  nisi  e  toto  mundo  discedat.  Quum  mundum  ex  diluvio  emersum  Deus  quodammodo  renovasset,  sequutum  est  paulo  post  multo  deterius  ac  magis  exitiale  diluvium,  quod  impietas  gentes  omnes  occupavit.  Neque  hoc  decem  mensium2)  fuit,  sed  longa  annorum  serie  grassando  vires  collegit:  ut  ipsa  quoque  familia  Sem,  sanctius  Dei  peculium,  propemodum  absorpta  foret  :  nisi  quod  Melchisedec,  cum  paucis  purum  Dei  cultum  retinens,  inter  innumeros  fluctus  rectus  integerque  stabat:  quae  illi  unica  fuit  enatandi  ratio.  Abraham  vero  ut  Deus  salvum  haberet,  e  profundo  idololatriae  gurgite  eum  eduxit.  Porro  in  terram,  quae  illi  destinata  erat  in  haereditatem,  traductus,  sic  in  ea  peregrinatur,  ut  nunc  litigare  de  aqua  cogatur,  nunc  eum  fames  alio  dispellat.  Apud  duos  reges,s)  quo  mortis  periculum  effugiat,  non  aliud  invenit  remedium,  nisi  ut  suam  uxorem  vita  sibi  cariorem,  exponat  veluti  in  praedam.  Easdem  atque  etiam  asperiores  molestias  subeunt  filius  et  nepos,  quotidie  cum  saevis  et  barbaris  hominibus,  non  citra  vitae  discrimen,  quasi  cum  feris  bestiis  dimicantes,  [pag.  33]  Certe  si  cui  in  tuenda  eorum  salute,  conspicua  non  est  Dei  manus,  eum  plus  quam  caecum  esse  oportet.  Nec  vero  sine  causa  David  istud  Dei  praesidium,  quo  tuti  fuerunt,  singulari  elogio  prosequitur:  quum  prohibitos  fuisse  dicit  reges,  ne  christos  Domini  laederent,  neve  prophetis  eius  essent  molesti  (Psal.  105,  15).  Pauci  erant  numero,  alienigenae  et  ignoti  homines:  vagi  huc  et  illuc  oberrabant  :  perfidis  et  immanibus  populis  undique  cincti  :  momentum  nullum  immune  habebant  a  novo  aliquo  discrimine.  Spectaculum  quidem  hoc  fuit  superbis  hominibus  contemptibile  et  fere  propudiosum,  fateor  :  verum  in  hoc  contemptu,  ut  iam  dixi,  tanquam  in  speculo,  melius  refulgebat  extraordinaria  Dei  tutela.  Imo  clarius  perspicere  licet,  non  ex  uno  tantum  diluvio  ereptam  semel  fuisse  ecclesiam,  sed  longa  aetatum  serie  in  continuis  malorum  exundationibus  fluitantem  nihilominus  durasse.  Sequitur  aegyptiaca  servitus,  quae  ab  universali  naufragio  parum  differebat:  nisi  mature  Deus  opem  tulisset.  Omitto  contumeliam  ac  onerum  iniquitatem:  quod  ad  viles  sordidasque  operas  rnanci-  1)  en  lieu  ou  il  creve  et  soit  estouffe  de  puantise.  2)  un  an.  3)  Add  estant  venu  en  Egypte  et  en  Gerar.