36:29  29  CAPUT  I.  30  naturam  testes  citare.  Et  ne  cuiquam  mirum  sit,  quod  res  mutas  et  inanimes  alloquitur,  experientia  non  obscure  ostendit,  vocem  Dei  a  mutis  etiam  creaturis  exaudiri,  nec  aliud  esse  naturae  ordinem,  quam  obsequium  quod  ei  a  singulis  mundi  partibns  redditur,  ut  summum  eius  imperium  ubique  refulgeat:  quia  pro  eius  nutu  praescriptam  legem  servant  elementa,  et  officio  suo  coelum  et  terra  funguntur.  Terra  fruges  producit  :  mare  extra  praescriptos  fines  non  evagatur:  sol,  luna,  stellae  circuitus  suos  peragunt:  coeli  etiam  ad  certa  momenta  volvuntur,  in  omnibus  mirabilis  distinctio,  tametsi  ratione  et  intelligentia  careant.  Homo  vero  ratione  et  intelligentia  praeditus,  cuius  in  auribus  et  mente  saepius  insonat  vox  Domini,  velut  stupidus  non  commovetur,  nec  cervicem  flectere  potest,  quo  sese  ei  submittat.  Mutae  ergo  et  inanimes  creaturae  adversus  homines  praefractos  et  contumaces  testimonium  ferent,  ut  non  inanem  fuisse  hanc  contestationem  aliquando  ipsi  sentiant.  {Educavi.)  Ad  verbum  est:  Feci  magnos.  Sed  quia  de  liberis  loquitur,  melius  verti  non  potest  quam  Educavi  vel  Sustuli.  Nam  et  Tollere  liberos,  pro  Enutrire,  Latini  dicunt.  Mox  tamen  addit  alia  beneficia,  quibus  ipsos  magnifice  ornaverat:  ac  si  diceret,  non  modo  se  implevisse  boni  patris  munus  in  alimentis  et  ordinario  victu,  sed  curae  sibi  fuisse  ut  in  sublime  eos  eveheret.  Nullum  enim  genus  benignitatis  non  exercuerat  in  ipsos  se  quasi  totum  effundens:  quemadmodum  alibi  exprobrat:  Quid  potuit  fieri  vineae  meae,  et  non  feci  (Infra  5,  4)?  Potest  quidem  Dominus  idem  universis  gentibus  obiicere,  quatenus  omnes  alit  et  variis  beneficiis  afficit  ac  accumulat:  sed  Israelitas  potissimum  delegerat,  et  sibi  adoptaverat  prae  aliis,  quos  velut  filios  carissimos  tractaret,  quos  in  sinu  peculiariter  foveret,  quos  denique  ornaret  omni  beneficiorum  genere.  Ut  haec  ad  tempora  nostra  accommodemus,  considerandum  num  eadem  sit  nostra  conditio,  aut  etiam  melior,  quam  olim  Iudaeorum  fuit.  Adoptatio  Dei  obstrictos  tenebat,  ut  eum  pure  colerent:  duplex  nostra  obligatio  est.  Nempe  quia  non  solum  redempti  sumus  Christi  sanguine,  sed  quia  nos  suo  evangelio  dignatur,  qui  nos  semel  redemit:  atque  hoc  modo  praefert  omnibus,  quos  adhuc  ignorantia  obcaecatos  manere  sinit.  Haec  si  non  agnoscimus,  quanto  graviore  poena  digni  erimus?  Quo  enim  plenius  et  uberius  effusa  est  in  nos  gratia  Dei,  eo  maioris  ingratitudinis  nos  convincet.  (Defecerunt,)  Hieronymus  vertit  Spreverunt  Satis  vero  patet  ex  multis  locis,  Pasha  plus  aliquid  exprimere,  Defectionem  scilicet.  Significat  ergo  Deus,  nullis  beneficiis  potuisse  ipsos  in  obsequio  retineri.  Aversos  esse  prorsus  atque  abalienatos,  ac  si  filius  domum  paternam  deserens  nullam  spem