1:287
INSTITUTIO
REL.
CHRIST.
1539.1554.
menta:
non
illa
modo
reconditiora,
quibus
propius
observandis
astrologia,
medicina,
et
tota
physionomia
destinata
est;
sed
quae
rudissimi
cuiusque
idiotae
aspectui
se
ingerunt,
ut
aperiri
oculi
nequeant,
quin
eorum
cogantur
esse
testes.
Equidem
qui
liberales
illas
artes
vel
imbiberunt,
vel
etiam
degustarunt,
earum
subsidio
adiuti
longe
altius
provehuntur
ad
introspicienda
divinae
sapientiae
arcana;
nemo
tamen
earum
inscitia
impeditur,
quominus
artificii
satis
superque
pervideat
in
Dei
operibus,
unde
in
opificis
admirationem
prorumpat.
Nempe
ad
disquirendos
astrorum
motus,
distribuendas
sedes,
metienda
intervalla,
proprietates
notandas,
arte
ac
exactiore
industria
opus
est:
quibus
perspectis,
ut
Dei
providentia
explicatius
se
profert,
ita
in
eius
gloriam
conspiciendam,
animum
par
est
aliquanto
sublimius
assurgere.
Sed
quum
ne
ii
quidem,
qui
solo
oculorum
adminiculo
instructi
sunt,
ignorare
queant
divinae
artis
excellentiam,
ultro
se
in
ista
innumerabili,
et
tamen
adeo
distincta
et
disposita
coelestis
militiae
varietate
ostentantem,
constat
neminem
esse,
cui
non
abunde
sapientiam
suam
Dominus
patefaciat.
Similiter
in
humani
corporis
structura
connexionem,
symmetriam,
pulchritudinem,
usum,
ea
quam
Galenus
1)
adhibet
industria,
pensiculare,
eximii
est
acuminis.
Sed
omnium
tamen
confessione
prae
se
fert
corpus
humanum
tam
ingeniosam
compositionem,
ut
ob
eam
merito
admirabilis
opifex
iudicetur.
Iam
potentia,
quam
praeclaris
speciminibus
nos
in
considerationem
sui
rapit?
nisi
forte
latere
nos
potest,
cuius
sit
virtutis
infinitam
hanc
coeli
ac
terrae
molem
suo
verbo
sustentare;
solo
nutu,
nunc
fragore
tonitruum
coelum
concutere,
fulminibus
quidlibet
exurere,
fulgetris
aerem
accendere;
nunc
variis
tempestatum
formis
conturbare,
eundem
ipsum
statim
ubi
libuit,
uno
momento
serenare;
mare,
quod
assiduam
terrae
vastationem
minari
sua
altitudine
videtur,
quasi
in
aere
suspensum
coercere;
et
nunc
horrendum
in
modum
tumultuoso
ventorum
impetu
concitare,
nunc
sedatis
undis
pacatum
reddere.
Iam
ipsa
potentia
nos
ad
cogitandam
eius
aeternitatem
deducit:
quia
aeternum
esse,
et
a
se
ipso
principium
habere
necesse
est,
unde
omnia
trahunt
originem.
Porro,
si
causa
quaeritur,
qua
et
ad
creanda
haec
semel
omnia
inductus
sit,
et
nunc
ad
conservanda
moveatur:
solam
illi
suam
bonitatem
comperiemus
pro
causa
esse.
Quin
etiam
haec
si
una
sit,
plus
satis
tamen
sufficere
debet
ad
nos
in
amorem
eius
alliciendos;
quando
nulla
est
creatura,
ut
propheta
monet
(Psal.
145,
9),
in
quam
non
effusa
sit
eius
misericordia.
13.
In
secundo
quoque
genere
operum
eius,
quae
scilicet
praeter
ordinarium
naturae
cursum
1)
Libris
de
usu
partium.
|