8:285  285  FRAEDESTINATIONE.  286  revocat  hominem:  verbo  quidem  brevis  sed  re  ipsa,  magna  est  redditio  rationis.  Si  enim  non  capit  hoc:  Quis  est  qui  respondeat  Deo  ?  si  autem  capit,  minus  inveniet  quid  respondeat,  etc.  1)  Proinde,  si  nos  talia  movent,  inquit  idem  alibi,2)  quia  homines  sumus:  simul  audiamus  dicentem:  O  homo,  tu  quis  es?  Paulo  post:  Quamvis  enim  peccata  non  fecerit  Deus,  naturas  tamen  ipsas,  quae  per  se  ipsas  sine  dubio  bonae  sunt,  quibus  tamen  ex  arbitrio  voluntatis  futura  essent  vitia  peccatorum,  et  in  multis  talia  quibus  esset  aeterna  poena  reddenda,  quis  nisi  Deus  creavit?  Quare?  nisi  quia  voluit.  Quare  autem  voluerit?  O  homo,  tu  quis  es  qui  respondeas  Deo?  Numquid  dicit  figmentum,  ete  Ecce,  ratio  etiam  homini  reddita  est,  quanta  debuit  homini:  si  tamen  [pag.  62]  vel  istam  capit,  qui  pro  sui  arbitrii  libertate,  infirmitatis  servitute  contendit.  Si  quem  autem  adhuc  prava  obstrependi  libido  sollicitat:  Dicat,  qui  talis  est,  inquit:3)  et  audiat  quod  convenit  homini:  O  homo,  tu  quis  es?  Audiat  vero  et  non  contemnat.  Quod  si  contempserit,  etiam  ut  contemneret,  se  inveniat  obduratum:  si  non  contempserit,  ut  non  contemneret,  credat  esse  adiutum:  sed  obduratum  debito,  adiutum  gratia.  Quale  porro  debitum  hominibus  imputet,  prius  ostenderat  his  verbis  :  Inexcusabilis  est  omnis  peccator  vel  reatu  originis,  vel  additamento  etiam  propriae  voluntatis,  sive  qui  novit,  sive  qui  ignorat:  sive  qui  iudicat,  sive  qui  non  iudicat:  quia  et  ipsa  ignorantia,  in  eis  qui  intelligere  noluerunt,  sine  dubitatione  peccatum  est:  in  eis  autem  qui  non  potuerunt,  poena  peccati.  4)  Nihil  nos  iuvet  Augustini  testimonium:5)  rem  ipsam  mecum  expendant  lectores.  Paulus  hominem  cum  Deo,  ut  facit,  comparans,  altius  procul  dubio  in  eligendis  et  reprobandis  hominibus  et  magis  reconditum  Dei  consilium  esse  ostendit,  quam  quo  mens  humana  perveniat:  ac  si  diceret:  O  homo,  quisnam  sis,  reputa,  et  plus  aliquid  Deo  concede,  quam  modulus  tuus  capiat.  Nunc  si  locus  detur  Pighii  philosophiae,6)  aequalem  esse  omnium  sortem,  nisi  quatenus  se  vita  privant,  qui  electi  1)  Car  si  nous  comprenons  ce  que  veut  dire  cela:  Nul  ne  peut  respondre  a  Dieu,  ce  nous  doit  estre  assez.  Si  nous  ne  le  comprenons  pas,  encore  trouverons  nous  moins  a  enfoncer  plus  profond.  2)  Ad  Bonifac  epist.  106.  3)  Ad  Sixtum  epist.  105.  4)  du  peche  originel.  5)  Prenons  le  cas  que  S.  Augustin  n'ait  point  dict  ces  choses  et  en  laissant  sa  personne  a  part,  consyderons  le  faict  quel  il  est.  6)  Maintenant  si  nous  tenons  ceste  imagination  que  tous  sont  egaux  et  que  nul  n'est  prive  de  la  vie,  sinon  qu'apres  avoir  este  eleu  il  se  retranche  a  son  escient:  qu'y  aura-il  d'obscur  etc.