10.1:283
APOLOGIA
Quod
si
mihi
aditus
patuisset,
Caesar,
ad
cogitationes
meas
tibi
aperiendas,
praeclare
certe
mecum
actum
putassem:
neque
id
tam
privatae
meae
excusationis
causa,
quam
ut
officio
erga
te
meo
defungerer.
Sentio
enim,
tam
communi
subditorum
lege,
quam
peculiari
quod
tibi
dixi
sacramento,
obligatum
esse
me,
ut
si
quid
scire
tua
intersit,
ne
id
tibi
per
me
tegatur.
Sed
quia
non
abs
re
verebar,
ne,
si
te
monendum
[pag.
25]
susciperem
quam
vitiata
multis
partibus
sit
religio
quae
hodie
vulgo
obtinuit,
mihi
praeclusa
esset
via,
utcunque
perperam
obrepsisse,
claris
argumentis
ostenderem,
quod
adversa
iam
esseb
persuasione
occupatus:
amplexus
sum,
quod
proprium
erat,
subsidium
:
ut
mea
discessione
docerem,
quam
alienissimum
me
esse
ab
iis
imposturis,
quibus
intelligo
nihil
quam
iram
Domini
provocari
adversus
omnes
qui
illis
communicant.
Quanqunm
itaque,
Caesar,
discessus
te
meus,
quod
nullam
eius
rationem
prius
reddiderim,
offenderit,
spero
tamen
aliquando
boni
te
consulturum,
quod
a
me
factum
est.
Interim
me
hoc
apud
Deum
consolatur,
ex
tua
nobilitate
primum
fuisse
me,
qui
re
ipsa
magis
quam
verbo
professus
sim,
alienum
animum
ab
iis
habere,
quae
quum
Dei
honorem
graviter
laedant,
non
possunt
tuae
maiestati
non
esse
perniciosa.
Denique
conscientia,
quam
in
hisce
rebus
sequutus
sum,
me
ab
omni
culpa
vindicat.
Et
res
ipsa,
opinione
mea,
vitio
mihi
dari
non
debet.
Superest
ut
de
eo,
in
quem
me
recepi,
loco
verba
faciam:
et
qualem
vitam
omnibus
in
locis
egerim.
Si
me
in
hostilem
ditionem
contulissem,
nonnullius
esset
maledicentiae
locus.
Ego
vero
primum
diverti
in
civitatem
tuam
Coloniensem,
[pag.
26]
ubi
innocenter
et
citra
cuiusquam
offensionem
ita
vixi,
ut
iure
nemo
de
me
queri
possit.
Quinimo
archiepiscopus
princepsque
Coloniensis
elector,
quum
vitae
ac
morum
meorum
certior
esset
factus,
maiori
me
humanitate
et
favore
dignatus
est,
quam
ab
eo
postulare
ausus
essem:
eodemque
a
se
proficiscentem
est
prosequutus.
Qua
ex
re
perspicue
intelliges
rationem
vivendi
nostram
illic
honestissimam
fuisse,
et
ab
omni
sinistra
nota
remotam.
Spero
enim
a
te,
Caesar,
non
improbatum
iri
eius
in
me
principis
propensum
favorem,
quasi
testem
spectatae
ab
eo
integritatis
meae.
Si
de
magistratu
Coloniensi
agatur:
spero
idem
fore,
ut
existimationem
meam
suo
testimonio
non
laedat.
Inde
morbo
coactus,
Argentoratum
profectus
sum,
civitatem
illam
tui
certe
imperii
non
postremam:
ut
vereri
non
debuerim,
ne
aut
novum,
aut
ingratum
id
tibi
esse
posset.
Si
aut
Parisiis
agerem,
aut
Venetiis:
non
existimarer
eo
nomine
quidquam
gravius
adversus
tuam
maiestatem
commisisse.
Quanto
itaque
magis
mihi
permissum
erit,
in
ea
civitate
habitare,
quae
tui
sit
imperii
et
ditionis?
Atqui,
Caesar,
hac
praecipue
ratione
senatus
|