6:281
DE
LIBERO
ARBITRIO.
agere
cogamur.
Nos
vero
nihil
huic
sententiae
contrarium
asserimus.
Quin
potius
haec
Origenis
conclusio
indicio
est,
nihil
eum
aliud
quaerere,
nisi
ut
coactione
exclusa
spontaneam
in
homine
voluntatem
constituat.
Quod
nos
similiter
facimus.
Caeterum
non
nego
liberalius
eum
alicubi
liberum
arbitrium
praedicare,
sed
ita,
ut
nusquam
certo,
quantum
illud
sit,
definiat.
Omnes
enim
qui
a
Pighio
citantur
loci,
qualis
manu
Dei
formatus
sit
homo,
tractant:
qualis
post
lapsum
ac
defectionem
esse
coeperit,
prorsus
tacent.
Quid
ergo
inde,
quod
praesentem
quaestionem
ad
plenum
et
liquidum
definiat,
colliges?
Nos
enim
hominem
non
ex
Dei
creatione,
sed
ex
ea,
quam
ipse
sibi
proprio
vitio
l)
acquisivit,
corruptione
aestimamus.
Hanc
ut
dixi
partem,
quum
praecipua
sit,
Origenes
non
attingit.
De
Clemente
satis
iam
superius
multa
dixi.
Quid
autem
facit
Pighius,
talem
causae
suae
patronum
primarium
excitando,
nisi
quod
crepitu
nos
vult
absterrere?
Dico,
et
si
dissimulem
liber
ipse
clamat,
ab
aliquo
frigido
philosophastro
fuisse
consarcinatum.
Inde
arreptas2)
sententias,
tanquam
ex
ore
Petri
profectas,
hic
nobis
obtrudit.
Ego
vero
coram
Deo
per
conscientiam
impedior,
quominus
in
responsione
laborem:
ne
cui
erroris
occasionem
praebeam,
ut
librum
illum
vel
in
minimo
pretio
habeat.8)
Quum
Tertullianum
vult
producere,
praefatur,
adeo
claram
esse
eius
sententiam
de
libertate
arbitrii,
ut
qui
[pag.
68]
non
videat,
eum
certum
sit
aures
atque
oculos
clausisse
veritati.
Quid
autem
in
summa
continent
quae
adducit,
nisi
liberum,
et
suae
potestatis
hominem
a
Deo
conditum
fuisse?
Siquidem
adversus
Marcionem
illic
disputat,
cuius
opinio
de
natura
hominis,
ut
in
Deum
contumeliosa,
ita
impia
et
profana
erat.
Non
enim
sua
ipsius
culpa
hominem
malum
esse
confitebatur,
sed
in
Deum
naturae
autorem
referebat
malitiae
causam.
Hinc
sanis
et
integris
lectoribus
iudicandum
relinquo,
an
non
quaecumque
ex
adverso
opponit
Tertullianus,
ad
primam
hominis
conditionem
similiter
respiciant.
Neque
tamen
fidem
mihi
haberi
velim.
Librum
ipsum
qui
legerit
aut
locum
etiam
quem
Pighius
recitat,
quod
dico,
reperiet.
Neque
aliud
respondeo
ad
omnia
testimonia,
quae
ex
Irenaeo
deinde
obiicit.
Irenaeus
illic
Cerdonis,
Valentini,
Marcionis,
et
similium
refutandis
deliriis
incumbit.
Illi
quum
plures
deos
comminiscerentur,
errorem
ex
eo
suum
astruebant,
quod
homo
malus
esset.
Non
potuisse
autem
malum
creari
a
Deo
bono.
Esse
igitur
ma-
1)
vitio
omittit
princeps
(Gallus:
par
sa
faute).
2)
Gallasius
et
Beza
cum
Amstelodamensi:
abreptas.
3)
Memineris
hoc
de
Recognitionibus
dici.
Vide
supra
pag.
39
(pag.
261
ed.
nostrae).
|