49:274  quoniam  illic  Moses  terrere  vult  potius  Israelis  adversarios  eius  magnitudine,  quam  invitare  ad  communem  laetitiam.  Existimo  igitur  potius  e  Psalmo  67,  5  petitum,  ubi  habetur:  Exsultent  et  laetentur  gentes,  quoniam  iudicas  populos  in  aequitate,  et  gentes  in  terra  dirigis.  Quod  autem  addidit  ex  suo  Paulus  cum  populo  D,ei,  id  fecit  explicationis  causa.  Nam  illic  sane  coniungit  propheta  gentes  cum  Israele,  et  utrosque  pariter  ad  laetitiam  invitat,  quae  nonnisi  in  Dei  cognitione  consistit.  11.  Laudate  Deum,  omnes  gentes.  Neque  male  quadrat  locus  iste.  Quomodo  enim  Deum  laudarent  qui  eius  magnitudinem  non  cognoscunt?  nihilo  magis  id  possent  quam  nomen  eius  incognitum  invocare.  Est  igitur  appositissimum  vaticinium  ad  comprobandam  gentium  vocationem.  Idque  ex  ratione  illic  adiuncta  melius  patet:  iubet  enim  gratias  agere  pro  veritate  et  misericordia,  Psalm.  117,  1.  12.  Rursum  Iesaias,  ete.  Haec  prophetia  omnium  est  illustrissima.  Illic  enim,  rebus  prope  desperatis,  tenues  fidelium  reliquias  consolatur  propheta,  quod  ex  arido  et  emortuo  trunco  familiae  Davidis  surculus  emerget,  et  ex  radice  contempta  ramus  efflorebit,  qui  populum  Dei  in  pristinam  gloriam  restituat.  Hunc  surculum  esse  Christum  mundi  redemptorem,  palam  est  ex  descriptione  illic  posita.  Subnectit  deinde  quod  in  signum  gentibus  erigetur,  ut  sit  illis  in  salutem.  Paulum  quidem  verba  haec  differunt  a  veritate  hebraica.  Nam  ubi  hic  legimus  surgit,  hebraica  habent  stare  in  signum,  quod  idem  est:  nempe  instar  signi  conspicuum  eminere.  Pro  verbo  sperandi  habent  quaerere;  sed  vulgatissimo  scripturae  usu  quaerere  Deum,  nihil  est  quam  in  ipsum  sperare.  Bis  autem  in  hac  prophetia  gentium  vocatio  confirmatur,  ex  eo  quod  dicitur  erigendus  illis  Christus  in  signum,  qui  inter  solos  fideles  regnat:  et  quod  illae  in  Christo  dicuntur  spem  habiturae:  quod  non  fit  sine  praedicatione  verbi  et  illuminatione  spiritus.  His  respondet  Simeonis  canticum.  Caeterum  spes  in  Christum  testimonium  est  eius  divinitatis.  13.  Deus  autem  spei  impleat  vos  omni  gaudio  et  pace  in  credendo:  quo  abundetis  in  spe  per  potentiam  spiritus  sancti.  14.  Persuasus  autem  sum,  fratres  mei,  ipse  quoque  de  vobis,  quod  et  ipsi  pleni  sitis  bonitate,  referti  omni  cognitione,  idonei  ad  vos  mutuo  admonendos.  15.  Audacius  autem  scripsi  vobis,  fratres,  ex  parte,  veluti  commonefaciens  vos,  propter  gratiam  mihi  datam  a  Deo  :  16.  ut  sim  minister  Christi  erga  gentes,  consecrans  evangelium  Christi,  ut  sit  oblatio  gentium  acceptabilis,  sanctificata  per  spiritum  sanctum.  13.  Deus  autem.  Nunc  quoque  sententiam,  ut  prius,  precatione  claudit,  qua  illis  a  Domino  dari  optat  quidquid  praeceperat.  Unde  apparet,  Dominum  praecepta  sua  minime  viribus  nostris  aut  liberi  arbitrii  facultate  metiri:  neque  etiam  ideo  praeci-