5:266
dubiam
nemini
futurum
erat,
tacuit:
diligenter
hoc
cavisse
ac
praestitisse,
ut,
quod
christiani
hominis
erat,
ab
omni
idololatriae
specie
quam
longissime
abesset.
Quanquam
autem
(quae
tua
est
erga
Dei
veritatem
observantia)
sententiam,
quam
tot
divinis
testimoniis
obsignatam
videas,
tibi
iam
plane
probatam
esse
confido:
quando
tamen
non
tibi
haec
uni
scribuntur,
aliorum
ut
me
rationem
simul
habere
patiaris,
abs
te
peto.
Quos
ad
concedendum
veritati
aliquanto
esse
in
hac
causa
difficiliores
quam
oporteat,
minus
idcirco
miror,
quod
insuave
illis
ingratumque
esse
non
dubito,
ab
ea,
cui
diu
placideque
indormierint,
indulgentia
excitari.
Ac
mihi
sane
videre
iam
quosdam
videor,
frivolam
intempestivamque
hanc
meam
morositatem
irridentes,
qui
rem
non
ita
magni
ponderis
perinde
urgeam,
ac
si
in
eo
cardine
tota
religionis
summa
verteretur.
Nam
et
ipse
quosdam
memini,
quibuscum
de
hac
re
mihi
olim
sermo
fuit,
quum
pressius
me
insistere
viderent,
quam
ut
suam
causam
recta
ratione
tueri
possent,
ad
hunc
confugere
locum
solitos.
Ut
nunc
temporum
foret
ratio:
nondum
a
rescindendis
gravioribus
vereque
seriis
malis
tantum
esse
otii
nobis,
ut
de
frivolis
istis
delictis,
et
velut
minutis
naeniis
valde
sollicitos
esse
oporteret.
Primum
hanc
decere
esse
curam,
ut
vera
in
hominum
animis
inseratur
ac
coalescat
pietas,
ut
mores
ad
pietatis
regulam
[pag.
32]
exigantur
ac
formentur:
ut
denique
tota
caritate,
mansuetudine,
patientia,
caeterisque
spiritus
donis
vita
intingatur.
Id
ubi
consequuti
fuerimus,
tum
fore
idoneum
tempus
ad
haec
leviora
descendendi.
Tanta
contra
perversitate
esse
hodie
quosdam,
ut
quum
una
missarum
ac
caeremoniarum
abominatione
totam
religionis
nostrae
vim
describant,
quidvis
in
homine
christiano
ferant
potius,
quam
missam
unam
auditam:
eum
vero
qui
a
missa
strenue
abhorruerit,
etiam
si
nulla
in
reliquis
vitae
partibus
mica
pietatis
eluceat,
solum
Christiani
nomine
dignum
et
agnoscant,
et
praedicent.
Talibus
obiectis
quid
tum
responderim,
testes
illi
mihi
sunt,
quos
dico.
Verum
quoniam
nonnullos,
ut
dixi,
fore
prospicio,
qui
nunc
quoque
non
dissimiliter
nos
accipiant,
hac
sua
ratiocinatione
parum
se
proficere,
ut
intelligant,
facturum
me
spero.
Eos
igitur
omnes
hortor,
primum,
ut
omni
contentione
posita,
secum
dispiciant,
num
pro
facili
levique
delicto
sit
ducendum,
quo
Paulus
(1
Cor.
10,
20
ss.)
Dominum
ad
pugnam
provocari,
quo
adversus
Christum
peccari,
quo
mensae
daemoniorum
communicari,
quo
Christi
mensam
repudiari
tradit.
Si
leves
illi,
facilique
digni
venia
lapsus
:
flagitiis
ac
sceleribus
definiendis,
quae
digna
tandem
verborum
gravitas
reperietur?
Huc
si
oblique
illas
Pauli
obiurgationes
detorqueri
aiunt,
quo
igitur
dirigi
possunt,
non
video.
Acerbum
illum
stilum
in
eos
stringebat,
qui
ad
edendas
|