6:264
stantia
et
creatione
malum
fingebant.
Nos,
ut
de
excellentissimo
Dei
opere
loqui
par
est,
creatum
fuisse
dicimus
rectum,
naturae
bonae
et
purae:
sua
autem
culpa
fuisse
vitiatum,
quum
sponte
a
Deo
defecit.
Quid
simile,
obsecro,
inter
substantiam
et
accidens?
inter
Dei
creationem,
et
accersitum
ab
homine
vitium?
Augustinus,
quum
de
Priscillianistis
agit,
in
eo
errare
dicit,
quod
non
arbitrio,
sed
ipsa
Dei
creatione
hominem
malum
asserunt.
Illos
damnando
non
modo
nos
absolvit,
sed
doctrinam
nostram
suo
suffragio
prorsus
comprobat.
Imo
quum
similem
huic
nostrae,
in
qua
nunc
versamur,
causam
agit
adversus
Pelagianos,
hoc
est
quum
ab
eadem
se
calumnia
purgat,
ita
pro
se
loquitur,
ut
nos
quoque
suo
patrocinio
sufficienter
defendat.
Atque
id
quidem
et
pluribus
facit
locis,
et
nunc
brevius,
nunc
fusius.
Quod
tamen
ad
nostram
quaestionem,
summa
huc
respicit,
eos
qui
sanandam
dicunt
naturam,
multum
a
Manichaeis
differre:
quia
sanari
non
posset,
si
aeternum
et
incommutabile
[pag.
44]
malum
esset
quod
somniat
Manichaeus.
Multum
esse
Manichaeis
contrarios,
qui
malum
naturae
nostrae
accidens
esse
dicunt,
quod
illi
referunt
ad
substantiam.
Eos
qui
arbitrium
non
nisi
ad
malum
esse
liberum
tradunt,
exortum
tamen
interea
ab
eo
quod
non
erat
malum
fatentur,
minime
ad
Manichaeos
accedere,
sed
eorum
errorem
fortiter
redarguere.
Quid
autem
istorum
non
semper
docuimus?
Si
hodie
viveret
Augustinus,
causaeque
nostrae
defensionem
ex
professo
susciperet,
non
posset
clarius
exprimere,
quod
ad
refutandam
huius
conviciatoris
calumniam
sufficiat.
Sed
videte
hominis
pudorem.
Parum
esse
putat,
si
nos
illorum
discipulos
faciat:
addit
enim
absurdiora
et
magis
impia
docere.
Manichaei,
inquit,
ne
malitiam
Deo
adscriberent,
duo
principia
finxerunt.
Lutherus
uni
Deo
optimo
maximo
scelera
et
flagitia
adscribit:
quia
in
illis
veluti
serrae
simus,
tracti
atque
acti
illius
impetu
quo
voluerit.
Manichaeus,
post
superiores
illos
haereticos,
duas
in
homine
naturas
facit:
alteram
bonam,
malam
alteram:
quarum
illa
peccare
non
possit,
neque
haec
bene
agere.
Lutherus
liberum
hominis
arbitrium,
imo
universam
hominis
naturam
asserit
necessario
et
semper
etiam
in
sanctis
spiritui
Dei
reluctari,
et
velut
feram
indomitam
nunquam
non
repugnare
Dei
gratiae.
Impios
veluti
serras
esse
in
manu
Dei,
quae
moveat,
vertat,
dirigat
eos
quorsum
vult,
non
ex
Luthero
est,
sed
ex
spiritu
sancto:
si
tamen
eum
per
prophetas
loquutum
fuisse
confitetur
Pighius.
Dicit
enim
Isaias
de
Sennacherib:
Numquid
gloriabitur
serra
adversus
eum
a
quo
trahitur
(Ies.
10,
15)?
Semper
tamen
expositionem
hanc
Lutherus
addidit:
sic
Dei
instrumenta
esse
omnes
impios,
ut
malitia
ab
ipsis
sit,
in
ipsis
resideat,
ipsis
quoque
sit
imputanda.
Eursum
universam
hominis
natu-
|