6:263
RESPONSIO
CONTRA
PIGHIUM
substantia
formatas
:
sed
incidere
in
malignum
principem,
mundi
fabricatorem,
et
ab
hoc
principe
contrahere
contagionem,
et
in
diversa
corpora
seminari.
In
hoc
tamen
conveniunt
omnes
una
cum
Montano
et
reliquis
similibus,
quod
hominem
malum
esse,
non
lapsu
et
propria
culpa,
sed
ipsa
creatione,
pronunciant;
nec
vitium
accidisse
dicunt
naturae
nostrae,
sed
substantiae
inhaerere:
adeoque
substantiam
ipsam
malam
esse
ac
vitiosam.
Ne
ergo
Deum
bonum
cogantur
facere
mali
autorem,
ad
diabolum
principem
tenebrarum
hominis
creationem
referunt.
Nostra
non
aliunde
referam
quam
ex
ore
ipsius
adversarii.
Quanquam
enim
nihil
non
calumniando
pervertit,
continere
tamen
se
non
potuit,
in
tam
clara
luce,
quin
testimonium
hoc
nobis
redderet.
1)
Nempe
nos
dicere
hominem
dupliciter
considerandum:
primum
in
ea
integritate,
in
qua
conditus
fuit,
deinde
in
ea
miseria,
in
quam
proprio
vitio
delapsus
est.
Ad
imaginem
quippe
Dei
fuisse
creatum
Adam,
eximiis
dotibus
ornatum,
iustitiae,
veritatis,
sapientiae:
idque
hac
lege,
ut
non
ipse
tantum,
sed
omnes
eius
filii
sic
victuri
essent,
si
in
ea
integritate,
quam
acceperat,
perstitisset.
Verum
non
stetisse
diu;
sua
igitur
ingratitudine
donis
illis
fuisse
exutum:
excidisse
proinde
ab
illa
Dei
similitudine,
et
induisse
novam
imaginem.
Ignorantiae
enim,
et
impotentiae,
iniustitiae
et
vanitati
fuisse
subiectum;
atque
in
has
miserias
demersum,
suam
quoque
progeniem
iisdem*
implicuisse.
Iam
ex
Pighii
confessione
habeo,
nos
non
naturae,
non
primae
hominis
origini
tribuere,
quod
malus
sit,
[pag.
43]
sed
eius
culpae
duntaxat,
qua
miseriam
hanc
sibi
accersivit.
Neque
enim
negamus,
liberi
arbitrii
conditum
fuisse
hominem,
qui
et
sana
mentis
intelligentia,
et
rectitudine
voluntatis
praeditus
fuerit.
Nunc
quidem
captivum
teneri
sub
peccati
servitute
arbitrium
nostrum
asserimus.
Sed
unde
id?
nisi
quia
libero
arbitrio
abusus
est
Adam,
quum
haberet?
Sed
quid
hic
verba
perdo?
quum
plus
satis
ad
nostram
defensionem
sufficiant,
quae
Pighius
ex
nobis
recitat.
Haec
enim
illic
mea
sunt
verba
:2)
Quare
ruinam
nostram
naturae
depravationi
imputandam,
meminerimus,
ne
in
Deum
ipsum
naturae
autorem
stringatur
accusatio.
Haerere
quidem
exitiale
illud
vulnus
in
natura
verum
est:
sed
multum
refert,
accesseritne
aliunde,
an
ab
origine
insederit.
Constat
autem,
per
peccatum
inflictum
fuisse.
Non
est
igitur
cur
conqueramur,
nisi
de
nobis
ipsis,
etc.
Et
adhuc
nos
Cerdoni,
Valentino
et
Manichaeis
similes
faciet
Pighius?
Illi
hominem
sub-
1)
Capite
ultimo
lib.
I.
2)
Haec
nunc
leguntur
Instit
L.
IL
Cap.
I.
§.
10;
edit,
nostrae
Tom.
U.
p.
184.
|