9:261  261  AD  NEBULONIS  CALUMNIAS.  262  ciam  erroris  Satanae  dare,  ut  reprobos  huc  illuc  impellat,  sicut  Paulus  loquitur  (2  Thess.  2,  ll).  Ita  etiam  Dei  mandato  egreditur  Satan,  ut  sit  spiritus  mendax  in  ore  omnium  prophetarum  ad  fallendum  Achab  (1  Reg.  22,  22).  Caeterum  hic  scripturae  testimonia  congerere  propositum  non  est:  sed  tantum  breviter  indicare,  quam  praepostere  hic  latrator  contra  innoxios  invehatur.  Quomodo,  inquit,  cognoscitur  homo  malus,  nisi  malum  agendo?  Deus  ergo,  si  malum  faciat,  malus  erit.  Quasi  vero  nos  occultis  Dei  iudiciis  tribuentes  quidquid  licentiae  Satanae  permittit,  ipsum  dicamus  peccati  autorem:  ac  non  potius  aperte  testemur  omni  culpae  societate  esse  remotissimum  :  quia  non  nisi  iuste  et  recte  reprobos  excaecat  et  indurat.  Sed  eadem,  inquit,  erit  Dei  et  diaboli  voluntas.  Longum  esse  discrimen  antehac  [pag.  14]  ostendi:  quia  etsi  idem  velint,  non  tamen  eodem  modo.  Quis  enim  neget  impiorum  interitum,  quanquam  a  Deo  procedat,  Satanam  cupide  appetere?  Sed  alia  est  iudicis  ratio,  quam  hostis  meram  crudelitatem  spirantis.  Deus  Ierosolymam  exscindi  voluit:  nempe  voluit  et  Satan.  Quanquam  nodum  hunc  verbis  Augustini  quam  meis  malo  solvere,  qui  in  Enchiridio  ad  Laurentium  cap.  101  clare  disserit  quomodo  velit  homo  voluntate  mala,  quod  Deus  vult  bona:  veluti  si  malus  filius  velit  patrem  mori,  et  hoc  idem  velit  Deus:  quomodo  denique  per  impias  hominum  cupiditates  saepe  quod  decrevit  perficiat,  magis  quam  per  servorum  suorum  bonas  voluntates.  Si  diversus  finis  non  obstat  quo  minus  eadem  sit  voluntas,  nonne  praestaret  hunc  Dei  patronum  in  profundissimis  inferis  demersum  esse,  quam  foetidis  suis  cavillis  conspuere  eius  maiestatem?  Et  tamen  criminari  nos  audet,  quam  ore  [pag.  15]  profitemur  Dei  iustitiam,  animo  negare:  quum  ne  ipse  quidem,  quamlibet  effraeni  sit  impudentia,  negare  ausit  vitae  integritati  ex  animo  studere  quos  oppugnat:  ipse  vero  sibi  perinde  indulgeat,  ac  si  nullus  sederet  in  coelo  iudex.  Utrum,  quaeso,  probabilius  est  ludibrio  intus  haberi  Dei  iustitiam,  ubi  viget  pietatis  sanctaeque  vitae  studium:  an  vero  ubi  flagitiis  datur  omnis  licentia?  Nam  bonus  hic  censor  nihil  peius  in  Calvino  et  similibus  odit,  quam  immodicum  disciplinae  rigorem.  Quantumvis  autem  insulsus  sit  ac  barbarus,  facetias  tamen  scurriles  accersit,  quaerens  uter  maluerit  Adam  peccare,  Deus  an  Satan:  quasi  iocose  de  tantis  mysteriis  garrire,  imo  proterve  latrare  sibi  permittant  pii  et  religiosi  homines,  qui  dum  fatentur  non  sine  arcana  Dei  providentia  lapsum  fuisse  Adam,  iustum  et  rectum  eius  consilii  finem  non  dubitant  fuisse.  Sed  quia  abscondita  est  ratio,  eius  revelationem  sobrie  exspectant,  [pag.  16]  quo  die  facie  ad  faciem  videbimus  Deum,  quem  nunc  obscure  et  in  aenigmate  conspicimus.