9:260
ledictiones:
quia,
nisi
Deo
maleficia
displicerent,
sicut
contraria
sunt
eius
naturae,
poenas
neque
denunciaret
neque
exigeret.
Itaque
supervacuum
est
quidquid
coacervat
nebulo,
ut
eum
ab
ignominia
liberet,
qua
ipsum
suggillat,
anxie
quasi
in
causa
dubia
laborans,
ut
Deum
ostendat
bonum
esse.
Postquam
aliquamdiu
suas
calumnias
blateravit,
propius
congreditur,
quosdam
his
periculosis
temporibus,
quamvis
non
audeant
aperte
docere
malorum
causam
esse
Deum,
idem
innuere
aliis
loquendi
formis,
quod
Adam
Deo
volente
peccaverit,
et
impii
non
solum
Dei
permissu,
sed
etiam
impulsu
maleficia
omnia
perpetrent.
Hic
cum
deploratione
excipit
bonus
rhetor:
O
miser
homo!
qui
fieri
potuit
Deum
hoc
voluisse,
qui
[pag.
li]
ad
imaginem
suam
Adam
creaverat?
Quasi
vero
meum
sit
de
absconditis
Dei
iudiciis
exactam
rationem
reddere
ut
ad
unguem
teneant
mortales
coelestem
illam
sapientiam,
cuius
altitudinem
suspicere
iubentur.
Quin
potius
stultam
hanc
garrulitatem
praeciso
responso
abrumpat
Moses,
quum
dicit:
Abscondita
sua
sint
Deo
nostro:
haec
autem
quae
trado,
vobis
revelata
sunt
(Deut.
29,
29).
Videmus
ut
Moses
populum
legis
doctrina
contentum
esse
iubens,
interim
admoneat
sua
Deo
manere
consilia,
quae
adorare,
non
exquirere
l)
oporteat.
.
Iam
quia
videt
suam
aciem
in
hac
parte
retundi
vel
hebescere,2)
stylum
rursus
in
eos
acuit,
qui
Deo
non
solum
volente,
sed
etiam
impellente
scelera
perpetrari
dicunt.
Hic
vero
quasi
in
amplissimo
campo
exsultat,
nihil
prorsus
maledicentiae
omittens
ad
gravandos
pios
doctores,
quorum
utinam
virtutes
vel
centesima
ex
parte
imitaretur,
[pag.
12]
Ac
primum
eos
miscet
Libertinis,
quibuscum
si
disceptatio
ei
foret,
optimam
causam
perderet
pro
sua
inscitia.
Iam
quum
exstet
Calvini
liber
contra
Libertinos,
non
minus
fortiter
quam
dextre
Dei
iustitiam
asserens:
cuius
frontis
est
utili
sanctoque
labori
tam
indignam
mercedem
referre?
Contendit
Deum,
si
homines
ad
peccandum
impellat,
diabolo
fore
peiorem.
Ut
hoc
concedam,
quid
ad
Christi
servos,
quibus
furiosum
bellum
indicit?
Videndum
tamen
quibus
rationibus
nitatur.
Faciat,
inquit,
et
tentet
Satan
quidquid
potuerit,
hominis
voluntatem
cogere
non
potest:
Deus,
qui
cor
hominis
in
manu
sua
habet,
voluntatem
potest
cogere.
Ergo
si
ad
malum
cogere
velit,
illud
faciat,
velis
nolis.
Hic
vero
quam
audax
sit
imperitia,
apparet.
Inter
omnes
sanae
mentis
optime
convenit,
peccatum
nullum
esse
nisi
voluntarium.
Invitos
qui
peccare
dicat,
non
reperietur.
Sic
autem
ex
verbo
Dei
Calvinus
[pag.
13]
docet,
Augustinum
piosque
alios
scriptores
sequutus,
quum
sponte
homines
peccent,
Deum
tamen
effica-
1)
non
pas
esplucher
ne
contreroler.
2)
ou
qu'elle
rebousche.
|