37:26
hunc
exercitum.
Milites
in
exercitu
vagari
possunt,
nec
statim
imperator,
etiamsi
tuba
clangat,
eos
colliget,
atque
in
ordinem
rediget:
sed
alia
ratio
in
Deo
est.
Semper
in
promptu
habet
exercitum
suum:
idque
in
numerum,
hoc
est,
in
numerato
habet,
ita
ut
nihil
desit.
(Omnibus
acclamabit.)
Psalm.
147
(v.
4)
idem
habetur,
eodemque
sensu.
Quidam
exponunt
Deum
stellarum
numerum
tenere,
qui
nobis
est
incognitus.
Verum
aliud
sibi
David
et
Isaias
voluerunt,
Deum
scilicet
sideribus
uti
pro
arbitrio
suo:
ac
si
quis
servo
suo
imperaret
nominatim
ipsum
ad
se
vocans:
ut
postea
idem
quoque
de
Cyro
dicetur,
cuius
opera
et
ministerio
in
liberando
populo
suo
Dominus
usus
est.
Denique
notatur
summa
docilitas
et
obsequium,
ubi
qui
vocatur
statim
ad
nomen
respondet.
(A
magnitudine.)
Qui
superiore
loco
exponunt
Dominum
stellarum
numerum
tenere,
in
hoc
etiam
errant,
quod
putant
sic
nomina
iis
indidisse,
ut
vim
atque
officium
ipsarum
exprimeret.
Alii
exponunt
nullam
stellam
vi
et
efficacia
sua
destitui,
quod
Dominus
eam
ipsis
indiderit,
quae
perpetua
foret.
Alii
vero
coniungunt
haec
cum
verbo
Nip1,
ac
si
diceret,
Adeo
potens
est
Dominus,
ut
stellae
omnes
ipsius
iussa
exaudiant.
Atque
hic
sensus
aptior
mihi
videtur:
nempe,
Deum
ita
potentem
esse,
ut
simul
atque
aliquid
mandavit,
omnes
siderum
exercitus
praesto
sint
ad
obsequium.
In
quo
non
vulgare
potentiae
ipsius
documentum
habemus:
quum
nobilissimae
creaturae
illae
sine
controversia
sese
illi
subiiciunt,
et
iussa
eius
capessendo
testantur
se
autorem
suum
agnoscere.
Nomen
i"K,
non
tantum
viris
et
mulieribus,
sed
aliis
quoque
animantibus,
atque
etiam
inanimatis
ab
Hebraeis
accommodatur:
quemadmodum
prius
cap.
34,
quum
de
avibus
loquens,
quae
magnificas
illas
domos
occupaturae
erant,
nullam
defore
diceret,
hac
dictione
tPK
usus
est.
Hic
nobis
commendatur
potentia
Dei,
ut
sciamus
nihil
aut
in
coelo
aut
in
terra
esse
quod
ab
eius
nutu
et
arbitrio
non
pendeat.
Nihil
ergo
magis
perversum
aut
praeposterum,
quam
si
cum
idolis,
quibus
nihil
vanius
esse
potest,
comparetur.
27.
(Quare
dices.)
Nunc
vel
cum
Iudaeis
expostulat
propheta,
quod
paene
desperatione
victi
essent,
nec
intenderent
in
promissiones
Dei,
quibus
animos
suos
sustentare
debuissent
:
vel
in
posterum
consulit,
ne
ullis
quamlibet
diuturnis
malis
succumbant.
Verba
sunt
futuri
temporis,
quae
etiam
resolvi
possunt
in
modum
subiunctivum:
Quare
diceres?
merito
enim
ex
proxima
sententia
infert
Isaias,
quidquid
acciderit
patienter
exspectandum
esse
Deum
ab
electo
populo,
donec
in
tempore
succurrat.
Ratiocinatur
enim
a
minori
ad
maius,
quum
singulas
mundi
partes
contineat
Deus
suo
imperio,
fieri
non
posse
ut
ecclesiam
suam
deserat.
|