6:257
DE
LIBERO
ARBITRIO.
Dei,
alia
ipsorum
actio.
Ipsi
enim
malis
et
improbis
suis
cupiditatibus
obsequuntur:
[pag.
34]
hanc
improbitatem
convertit
Deus
ad
exsequenda
sua
iudicia.
Atque
haec
leviter
attingo,
et
velut
in
transcursu:
quoniam
alibi
fusius
ac
diligentius
tractanda
erunt.
Quod
autem
in
comparatione
impii
cum
gladio,
Luthero
de
hac
loquutione
invidiam
facere
conatur,
non
est
hoc
fucum
facere,
sed
ferream
frontem
prodere.
Sunt
enim
spiritus
sancti,
non
Lutheri
verba:
Assur
virga
furoris
mei.
Item:
Quid
gloriatur
securis,
quae
manu
secantis
regitur?
(Is.
10,
5.
15).
Tertium
argumentum:
Hoc
dogma
omnem
politiam
et
ordinem,
omnem
bene
vivendi
disciplinam
ex
hominum
vita
proscribit.
Frustra
enim
virtutibus
praemia,
frustra
sceleribus
poenae
proponerentur,
si
necesse
est
fieri
quod
fiet.
Quasi
vero,
quum
Deum
dicimus
suo
arbitrio
omnia
constituere,
et
dirigere
ad
suum
finem,
non
hoc
quoque
addamus,
certis
rationibus,
velut
mediis
aut
inferioribus
causis,
ipsum
uti.
Ita
mundus
politia
et
legum
disciplina
continetur:
sed
quatenus
illis
utitur
Deus,
ad
eam,
quam
apud
se
proposuit,
mundi
conservationem.
Non
sumus
Stoici,
qui
fatum
somniemus
ex
perpetua
rerum
connexione:
sed
tantum
dicimus,
Deum
mundo
praeesse,
quem
condidit:
nec
modo
rerum
eventus
habere
in
sua
potestate,
sed
hominum
etiam
corda
gubernare,
voluntates
flectere
pro
suo
arbitrio
huc
atque
illuc,
actionum
esse
moderatorem,
ut
nihil
tandem,
nisi
quod
decrevit,
efficiant,
quidquid
conentur.
Proinde
quae
fortuita
maxime
videntur,
ea
dicimus
fieri
necessario:
non
suapte
natura,
sed
quoniam
aeternum
et
stabile
Dei
consilium
in
illis
gubernandis
regnat.
Neque
tamen
idcirco
media
illa
excludimus,
quae
in
voluntatis
suae
obsequium
Deus
destinavit:
neque
aut
otiosa,
aut
supervacua
dicimus,
quae
divinae
providentiae
complemento
serviunt.
Quartum
argumentum:
Quod
omnis
tollitur
religio,
et
homines
vertuntur
in
pecudes,
vel
potius
in
portenta:
[pag.
35]
quorum
admiratione
Pighius
in
morem
lapidis
obrigescat.
Dicas
hominem
hic
loqui
de
religione
vehementer
anxium:
ac
si
non
pleno
ore
ubique
spiraret
romanensem
theologiam:
cuius
primum
axioma
est,
tantum
de
Deo
credendum
esse,
quantum
libeat
et
conducat.
Sed
homine
praeterito,
videamus
quam
verum
sit',
quod
obtendit.
Dicimus
hominem
non
modo
nihil
agere
posse
boni,
sed
ne
cogitare
quidem,
ut
totus
a
Deo
pendere
discat,
ac
de
se
desperans,
in
illum
penitus
se
reiicere:
si
quid
boni
egerit,
illi
acceptum,
non
sibi
referat:
nec
dimidiam
tantum
illi
laudem
tribuat
bonorum
operum,
sed
plenam
ac
solidam,
nihil
sibi
reliquum
faciens,
nisi
quod
ab
eo
accepit,
quidquid
habet.
Dicimus,
homini
ingenitam
perversitatem
ex
haereditaria
corruptione:
ut
quidquid
peccat,
sibi
Calvim
opera.
Vol.
VI.
|