6:256
Quid
aegri
medicum
accersimus?
Nihil
enim
sollicitudine,
industria,
sedulitate
proficitur.
Si
exspectat
Pighius,
dum
novam
responsionem
excudam,
fallitur:
sed
tantum
ex
Institutione
mea
mutuabor,
quod
solutioni
satis
sit.
Ea
sic
habet:
Industriam,
cogitationes,
consilia,
studia
hominum
facile
cum
Dei
providentia
conciliat
Salomo.
Sicut
enim
eorum
stoliditatem
ridet,
qui
sine
Domino
quidvis
audacter
suscipiunt,
ac
si
eius
manu
non
regerentur,
ita
alibi
sic
loquitur:1)
Cor
hominis
disponere
viam
suam
debet,
et
Dominus
diriget
gressus
eius
(Prov.
16,
9):
significans
aeternis
Dei
decretis
nos
minime
impediri,
quominus
sub
eius
voluntate
et
consulamus
nobis,
et
omnia
nostra
dispensemus.
Neque
id
manifesta
caret
ratione.
Namque
is
qui
vitam
nostram
suis
terminis
[pag.
33]
limitavit,
eius
curam
apud
nos
deposuit:
eius
conservandae
rationibus
subsidiisque
instruxit:
periculorum
quoque
praescios
fecit,
ne
incautos
opprimerent:
cautiones
denique
ac
remedia
suggessit.
Non
ergo
expendunt
insani
isti
quod
est
sub
oculis,
consultandi
cavendique
artes
esse
inspiratas
a
Deo,
per
quas
eius
providentiae
subserviamus,
in
vitae
nostrae
conservatione.
Quemadmodum
contra
neglectu
et
socordia,
quae
nobis
iniunxit
mala,
accersimus.
Qui
fit
enim,
ut
vir
providus,
dum
sibi
consulit,
imminentibus
etiam
malis
se
explicet:
stultus
inconsulta
temeritate
pereat?
nisi
quod
et
stultitia
et
prudentia
divinae
sunt
dispensationis
instrumenta
in
utramque
partem.
Habet
Pighius
quod
quaerebat,
vel
potius
quod
non
quaerebat.
Neque
enim
ullo
veri
quaerendi
studio
tenetur,
qui
tam
clarae
et
simplici
responsioni
adeo
non
acquiescit,
ut
ea
audita,
quidquam
sibi
responsum
fuisse
dissimulet,
et
quasi
nihil
audierit
cavillari
pergat.
Secundum
argumentum:
Cur
maleficia
legibus
puniuntur,
si
perpetrantur
necessario?
Cur
iudex*
in
eum
animadvertit,
per
quem
operatus
est
Deus?
Neque
enim
si
caedes
admissa
fuerit,
de
gladio
sumetur
ultio.
Atqui
sic
se
habent,
Luthero
autore,
impii
in
sceleribus
respectu
Dei,
ut
gladius
in
manu
hominis.
Respondeo,
in
hoc
consistere
huius
obiecti
solutionem,
si
quis
pia
modestia,
et
non
profana
arrogantia,
divinae
providentiae
regimen
in
rebus
humanis
consideret.
Neque
enim
sic
necessario
peccare
dicimus
impios,
quin
voluntaria
deliberataque
malitia
peccent.
Necessitas
inde
est,
quod
opus
suum
per
eos
Deus
exsequitur,
quod
certum
est
ac
stabile.
Interea
tamen
quae
in
illis
residet
malefaciendi
voluntas
ac
propositum,
reos
culpae
ipsos
facit.
Atqui
huc
a
Deo
aguntur
et
feruntur.
Nempe
in
eum
modum,
ut
in
uno2)
opere
alia
sit
1)
ita
alibi
sic
loquitur
1543.
1552
et
versio
gallica.
Ita
paulo
post
addit,
1576
seqq.
2)
Sic
sola
princeps,
caeterae
habent:
in
eo
opere,
quibus
adsUpuiatur
Gallus.
|