29:244  et  disciplinae  ecclesiasticae  abolitae  a  nobis  arguuntur.  Quaerunt  enim,  fierine  possit,  quandoquidem  oportet  ecclesiam  a  Deo  semper  foveri  et  sustineri,  ut  unquam  ab  ipso  deseratur:  ac  proinde  inferunt  non  recedendum  a  sua  ecclesia,  licet  in  ea  sus  deque  omnia  pollutionibus  et  abominationibus  ferrentur,  sed  manendum,  quod  ecclesia  nunquam  a  Deo  deseratur,  ac  proinde  nec  possit  unquam  errare.  Verum  enimvero,  ut  supra  audivimus,  sacra  scriptura  satis  aperte  docet,  nisi  ultro  falli  volumus,  Deum  etsi  suam  ecclesiam  nunquam  deserit,  tamen  propter  ingratum  animum  populi,  qui  ad  quodlibet  flagitium  habenas  laxaverat,  coactum  ordinem  politicum  tollere,  ut  invecta  confusio  rerumque  omnium  perturbatio  cogeret  ipsum  cum  pudore  ad  Deum  confugere,  et  meliorem  mentem  induere.  Quare  quum  Deus  ad  hominum  peccata  punienda  progreditur,  etiam  in  summa  clementia  et  mansuetudine,  ne  putemus  sic  illum  personis  alligatum,  ut  ecclesia  nunquam  deficere  possit,  id  est,  ut  qui  ecclesiae  praesunt,  et  ad  eius  gubernacula  sedent,  nunquam  a  veritate  possint  aberrare.  Nam  bonitate,  modestia,  bonis  moribus  praeire  suis  ovibus  illos  decet,  et  exemplar  esse  ad  quod  reliqui  sese  componant:  verum  raro  istud  accidit,  ut  merito  si  qui  sunt  eiusmodi  possint  cum  grano  frumenti  quod  palearum  mole  tegitur  comparari.  Interea  Deus,  uti  dixi,  promissi  tenax  est,  etsi  externa  facies  nihil  tale  conspiciendum  oculis  subiiciat.  Quibus  et  istud  adiiciendum,  pontificios  haec  non  obiicere,  nisi  quum  animadvertunt  Deum  a  nobis  quodammodo  recessisse,  nosque  veluti  corporis  laceri  membra  in  hanc  vel  illam  partem  divelli.  Querelae  veteris  ecclesiae  variis  afflictae  calamitatibus  satis  notae:  Eheu,  Domine  diruisti  sepem  vineae  tuae,  et  discerpunt  eam  omnes  transeuntes  per  viam.  Vastant  eam  apri  ex  sylvis,  et  ferae  agri  depascunt  eam.  Quanto  cum  animi  dolore,  quaeso,  fideles  in  has  querelas  effusi  sunt,  quum  sese  velut  abiectos  a  Deo  promissionum  suarum  immemore,  ac  proinde  spe  sua  veluti  delusos  excidisse  conspicerent?  Verum  quum  hic  videamus  populum  externa  quidem  specie  fuisse  a  Deo  reiectum,  tantamque  alienationem,  ut  nihil  nisi  exitium  ecclesiae  minari  cuncta  viderentur,  nihilominus  tamen  erectum,  Deo  se  vindicem  ac  protectorem  demonstrante  eorum  quos  ante  saecula  omnia  in  peculium  elegerat,  qui  licet  corruptissimi  moribus,  in  eius  misericordiam  speraverant,  nos  etiam  eundem  favorem  Domini  erga  suam  ecclesiam  nostris  istis  temporibus  agnoscamus.  Nam  quum  adeo  densae  tenebrae  in  ea  essent  obortae,  ut  non  tantum  idolomania,  sed  variis  Satanae  illusionibus  dementaretur,  merito  sic  hominum  ingratitudinem  Deo  puniente,  ut  nulla  salutis  spes  amplius  affulgeret,  tamen  ipse  Deus  peccatorum  nostrorum  im-