55:241  241  CAPUT  IL  242  ficiis  consideranda  est  antithesis  inter  nos  et  reliquum  genus  humanum:  unde  melius  apparet  quam  incomparabilis  sit  erga  nos  Dei  bonitas,  qui  nos  sanctificat,  quum  polluti  simus  natura  :  elegit,  quum  nihil  inveniat  in  nobis  nisi  foedum  et  reprobum:  nos  ex  nihili  sordibus  peculium  suum  facit:  profanis  sacerdotii  honorem  confert:  Satanae,  peccati,  et  mortis  mancipia  in  regiam  libertatem  evehit.  Ut  virtutes  enarretis.  Sedulo  finem  vocationis  inculcat,  ut  eos  stimulet  ad  dandam  Deo  gloriam.  Summa  autem  est,  Deum  immensis  beneficiis  nos  dignatum  esse,  et  assidue  prosequi,  ut  per  nos  illustretur  sua  gloria.  Nam  per  v  i  r  t  u  t  e  s  sapientiam,  et  bonitatem,  et  potentiam,  et  iustitiam  intelligit,  et  quidquid  tale  est  in  quo  refulget  Dei  gloria.  Porro  has  virtutes  non  lingua  modo  narrare  nos  decet,  sed  tota  vita.  Haec  doctrina  quotidie  meditanda  est,  ac  singulis  momentis  debet  in  memoriam  recurrere,  huc  tendere  omnia  Dei  beneficia  quibus  nos  afficit,  ut  per  nos  eius  gloria  praedicetur.  Notandum  etiam  quod  dicit,  vocatos  esse  ex  tenebris  in  admirabile  Dei  lumen.  Nam  his  verbis  gratiae  magnitudinem  amplificat.  Si  Dominus  in  itinere  nobis  occurreret  lumen  quaerentibus,  hoc  mediocre  esset  beneficium:  sed  hoc  multo  excellentius,  quod  nos  ex  labyrintho  caecitatis  et  tenebrarum  abysso  eruit.  Unde  discendum  est  qualis  sit  hominum  conditio,  antequam  in  regnum  Dei  transferantur.  Atque  hoc  est  quod  ait  Isaias  (60,  2):  Tenebrae  operient  terram,  et  caligo  populos:  super  te  autem  videbitur  Dominus,  et  gloria  illius  in  te  refulgebit.  Et  sane  fieri  aliter  nequit  quin  simus  in  profundis  tenebris  demersi,  postquam  a  Deo  discessimus,  qui  lux  nostra  est.  Qua  de  re  fusius  Ephes.  cap.  2.  10.  Aliquando  non  populus.  Locum  Oseae  adducit  in  confirmationem:  et  optime  instituto  suo  accommodat.  Nam  postquam  Oseas  Dei  nomine  repudium  Iudaeis  indixit,  spem  illis  facit  futurae  reconciliationis.  Hoc  Petrus  suo  saeculo  impletum  fuisse  admonet:  nam  huc  illuc  dispersi  erant  Iudaei,  quasi  laceri  corporis  membra:  imo  videbantur  resecti  esse  ex  Dei  populo:  nullus  apud  eos  cultus  restabat  :  gentium  corruptelis  erant  impliciti.  Aliud  ergo  dici  non  poterat,  quam  esse  a  Domino  repudiatos.  Quum  autem  in  Christo  colliguntur,  vere  ex  non  populo  fiunt  populus  Dei.  Paulus  ad  Rom.  cap.  9,  26,  hoc  vaticinium  ad  gentes  quoque  trahit,  nec  immerito:  ex  quo  enim  ruptum  est  foedus  Domini,  quo  solo  Iudaei  excellunt,  gentibus  sunt  aequales.  Unde  sequitur,  communiter  ad  utrosque  pertinere  quod  Deus  promittit,  ut  faciat  sibi  populum  ex  non  populo.  Non  consequuti  misericordiam.  Hoc  ideo  additum  fuit  a  propheta,  quo  melius  exprimeret  gratuitum  esse  Dei  foedus,  quo  nos  in  populum  assumit:  ac  si  dixisset,  non  aliam  esse  causam  cur  Dominus  Calvini  opera.  Vol.  LV.