49:24
se
ipso.
Ubi
eo
ventum
est,
iam
se
profert
divi*
nitas:
quae
nisi
cum
singulis
Dei
virtutibus
nequit
consistere,
quando
sub
ea
omnes
continentur.
In
hoc
ut
sint
inexcusabiles.
Hinc
facile
constat,
quantum
ex
hac
demonstratione
homines
consequantur:
nempe
ut
nullam
possint
afferre
defensionem
in
iudicium
Dei
quin
iure
sint
damnabiles.
Sit
ergo
haec
distinctio:
demonstrationem
Dei,
qua
gloriam
suam
in
creaturis
perspicuam
facit,
esse,
quantum
ad
lucem
suam,
satis
evidentem:
quantum
ad
nostram
caecitatem,
non
adeo
sufficere
*).
Caeterum
non
ita
caeci
sumus,
ut
ignorantiam
possimus
praetexere
quin
perversitatis
arguamur.
Concipimus
divinitatem
:
deinde
eam,
quaecunque
est,
colendam
esse
ratiocinamur.
Sed
hic
deficit
sensus
noster,
antequam
assequatur
aut
quis,
aut
qualis
sit
Deus.
Quare
apostolus
ad
Hebraeos
fidei
tribuit
istud
lumen,
ut
in
mundi
creatione
vere
proficiat.
Neque
abs
re:
caecitate
enim
impedimur
ne
pertingamus
ad
scopum.
Videmus
eatenus
ne
quid
iam
possimus
tergiversari.
Utrumque
eleganter
demonstrat
Paulus
(Act.
14,
17),
quum
dicit,
Dominum
in
praeteritis
generationibus
reliquisse
gentes
in
ignorantia:
neque
tamen
se
reliquisse
ajJtocpTopov,
quoniam
dedit
pluvias
et
ubertatem
e
coelo.
Multum
itaque
haec
Dei
notitia,
quae
tantum
ad
tollendam
excusationem
valet,
a
salvifica
illa
differt,
cuius
meminit
Christus
(Iohan.
17,
3)
et
in
qua
gloriandum
esse
docet
Ieremias
(cap.
9,
24.)
21.
Quia
quum
Deum
cognovissent.
Hic
aperte
testatur,
Deum
omnium
mentibus
sui
cognitionem
insinuasse:
hoc
est,
sic
se
demonstrasse
per
opera,
ut
illi
necessario
conspicerent
quod
sponte
non
quaerunt,
esse
scilicet
aliquem
Deum:
quia
neque
fortuito
exstitit
mundus,
nec
a
se
prodiit.
Sed
notandum
semper,
in
quo
notitiae
gradu
haeserint,
sicuti
nunc
sequitur.
Non
ut
Deum
glorificaverunt.
Concipi
Deus
non
potest
sine
sua
aeternitate,
potentia,
sapientia,
bonitate,
veritate,
iustitia,
misericordia.
Aeternitas
ex
eo
liquet,
quod
autor
est
omnium.
Potentia,
quod
tenet
omnia
in
sua
manu
facitque
ut
in
se
consistant.
Sapientia,
ex
ordinatissima
dispositione.
Bonitas,
quia
nihil
causae
erat
cur
conderet
omnia,
neque
alia
ratione
moveri
potest
ut
conservet
quam
ob
illam
ipsam.
Iustitia,
in
administratione:
quia
sontes
punit,
innocentes
vendicat.
Misericordia,
quod
tanta
patientia
tolerat
hominum
perversitatem.
Veritas,
ex
eo
quod
immutabilis
est.
Ergo
qui
conceptam
Dei
notitiam
habet,
iam
illi
laudem
debet
aeternitatis,
sapientiae,
bonitatis,
iustitiae.
Eius*
modi
virtutes
quum
non
recognoyerint
homines
in
Deo,
sed
somniarint
tanquam
inane
phantasma:
merito
dicuntur
illum
sua
gloria
improbe
spoliasse.
O
Sufficienter.
|