1:237
[CO
1.
237]
Proximae
sunt
magistratui
in
politiis
leges,
validissimi
rerum
publicarum
nervi,
vel,
quomodo
a
Cicerone
vocantur,
animae,
sine
quibus
consistere
nequit
magistratus,
quemadmodum
nec
ipsae
rursum
sine
magistratu.
Proinde
nihil
dici
verius
poterat, [p.
489]
quam
mutum
esse
magistratum
legem,
magistratum
legem
esse
vivam.
Quod
autem
dicturum
me
recepi,
quibus
legibus
constituenda
sit
christiana
politia:
non
est
cur
longam
de
optimo
legum
genere
disputationem
quis
expectet,
quae
et
immensa
foret
nec
praesentis
esset
argumenti.
Paucis
tantum
et
quasi
in
transcursu
notabo,
[OS
268]
quibus
legibus
pie
coram
Deo
uti
possit
et
inter
homines
rite
administrari.
Quod
etiam
ipsum
prorsus
silentio
transmisissem,
nisi
intelligerem
periculose
hic
a
multis
aberrari.
Sunt
enim
qui
recte
compositam
esse
rempublicam
negent,
quae,
neglectis
Mosis
politicis,
communibus
gentium
legibus
regitur.
Quae
sententia
quam
periculosa
sit
et
turbulenta,
viderint
alii,
mihi
falsam
esse
et
stolidam,
demonstrasse
satis
erit.
Est
autem
observanda
vulgata
illa
partitio,
quae
universam
Dei
legem,
per
Mosen
administratam,
in
mores,
caeremonias,
iudicia,
distribuit,
ac
dispiciendae
singulae
partes,
ut
habeamus
quid
ex
iis
ad
nos
pertineat,
quid
minus.
Nec
interim
quempiam
moretur
hic
scrupulus,
quod
ad
mores
etiam
iudicia
et
caeremoniae
pertinent.
Veteres
enim,
qui
partitionem
hanc
tradiderunt,
tametsi
duas
istas
posteriores
partes
non
ignorabant
circa
mores
versari,
quia
tamen
salvis
moribus
mutari
et
abrogari [p.
490]
poterant,
morales
non
dixerunt;
primam
illam
partem
peculiariter
appellarunt
eo
nomine,
citra
quam
non
constet
vera
morum
sanctitas.
Lex
itaque
moralis
(ut
inde
primum
incipiamus)
cum
duobus
capitibus
contineatur,
quorum
alterum
pura
Deum
fide
et
pietate
colere,
alterum
sincera
homines
dilectione
complecti
simpliciter
iubet,
vera
est
aeternaque
iustitiae
regula,
gentium
omnium
ac
temporum
hominibus
praescripta,
qui
ad
Dei
voluntatem
vitam
suam
componere
volent.
Siquidem
haec
aeterna
est
et
immutabilis
eius
voluntas,
ut
a
nobis
ipse
quidem
omnibus
colatur,
nos
vero
mutuo
inter
nos
diligamus.
Caeremonialis,
Iudaeorum
paedagogia
fuit
(Gal.
3.
4),
qua
populi
illius
quandam
velut
pueritiam
exercere
Domino
visum
est,
donec
veniret
tempus
illud
plenitudinis,
quo
sapientiam
suam
terris
ad
plenum
manifestaret,
ac
veritatem
exhiberet
earum
rerum,
quae
tum
figuris
adumbrabantur.
Iudicialis,
politiae
loco
illis
data
certas
aequitatis
et
iustitiae
formulas
tradebat,
quibus
innocenter
et
quiete
inter
se
agerent.
Atque
ut
illa
caeremoniarum
exercitatio
ad
pietatis
quidem
doctrinam
proprie
pertinebat,
utpote
quae
Iudaeorum
ecclesiam
retinebat
in
Dei
cultu
ac
religione,
ab
ipsa
tamen
pietate
distingui
poterat,
ita
haec
iudiciorum
forma,
quanquam
non
|