1:236  [CO  1.  236]  rapiantur  odio,  non  implacabili  austeritate  ardeant;  miserentur  etiam  communem  in  eo  naturam  (ut  Augustinus  loquitur)  in  quo  puniunt  proprium  delictum;  sive  arma  in  hostem,  hoc  est  armatum  latronem,  induenda  sunt,  non  ex  facili  occasionem  captent,  imo  nec  oblatam  accipiant,  nisi  summa  necessitate  adacti.  Nam  si  multo  plus  nobis  praestandum  est,  quam  exegerit  ethnicus  ille,  qui  bellum  videri  voluit  pacem  quaesitam,  omnia  prius  certe  tentanda  sunt,  quam  armis [p. 487]  decernendum.  In  utroque  demum  genere,  nullo  privato  affectu  patiantur  se  corripi,  sed  publico  duntaxat  sensu  ducantur.  Alioqui  potestate  sua  pessime  abutuntur,  quae  non  in  suum  illis  commodum,  sed  aliorum  bonum  ac  ministerium  data  est.  Ex  eodem  praeterea  belligerandi  iure  pendet  et  praesidiorum  et  foederum,  et  civilium  aliarum  munitionum  ratio.  [OS  267]  Praesidia  autem  voco,  quae  ad  tuendos  regionis  fines,  per  civitates  disponuntur;  foedera,  quae  a  finitimis  principibus  in  hanc  legem  feriuntur,  ut  si  quid  turbarum  in  agris  suis  inciderit,  mutuam  sibi  opem  ferant  et  vires  in  commune  conferant,  ad  opprimendos  humani  generis  communes  hostes;  civiles  munitiones,  quarum  in  arte  militari  usus  est.  Libet  istud  quoque  postremo  adiicere,  tributa  et  vectigalia,  legitimos  esse  principum  reditus,  quos  ad  sustinenda  quidem  potissimum  publica  muneris  sui  onera  conferant,  quibus  tamen  uti  similiter  possint,  ad  splendorem  suum  domesticum  qui  cum  imperii  quod  gerunt  dignitate  quodammodo  coniunctus  est.  Qualiter  Davidem,  Ezechiam,  Iosiam,  Iehosaphat,  aliosque  sanctos  reges,  Ioseph  etiam  et  Daniel,  videmus  pro  personae  quam  sustinebant  modo,  inoffensa  pietate,  fuisse  ex  publico  sumptuosos,  et  amplissimum  agri  spatium  regibus  attributum  legimus [p. 488]  apud  Ezechielem  (Ez.  ult.);  sic  tamen,  ut  vicissim  meminerint  principes  ipsi,  fiscos  suos  non  tam  privatas  esse  arcas,  quam  totius  populi  aeraria  (sic  enim  Paulus  testatur  Rom.  13)  quae  prodigere  aut  dilapidare,  sine  manifesta  iniuria  non  possint.  Vel  potius,  ipsum  paene  esse  populi  sanguinem,  cui  non  parcere,  dirissima  sit  inhumanitas.  Suas  autem  indictiones  et  oblationes  aliaque  tributorum  genera,  non  nisi  publicae  necessitatis  subsidia  esse  reputent,  quibus  miseram  plebem  absque  causa  fatigare,  tyrannica  sit  rapacitas.  Haec  principibus  ad  profusionem  et  luxuriosos  sumptus  non  faciunt  animos  (ut  certe  facem  eorum  cupiditatibus,  plus  iusto  sponte  accensis,  subiicere  opus  non  est),  sed  cum  plurimum  referat  ipsos,  pura  coram  Deo  conscientia,  audere  quidquid  audent,  ne  impia  confidentia  in  Dei  contemptum  veniant,  docendi  sunt  quantum  sibi  liceat.  Neque  haec  doctrina  privatis  hominibus  supervacua  est,  ne  quosvis  principum  sumptus,  tametsi  vulgarem  civilemque  modum  excedunt,  temere  ac  procaciter  suggillare  sibi  permittant.