6:231
RESPONSIO
CONTRA
PIGHIUM.
232
ratum
sunt
intenti,
et
colligendas
copias,
quas
deinde
per
suam
opportunitatem
in
nos
emittant,
si
quid
fatigationis
sentiunt
ex
uno
congressu,
quietem
et
inducias
tunc
quoque
pro
suo
arbitrio
sibi
sumunt,
donec
refectis
animis
et
viribus
iterum
ad
no3
impetendos
instructi
sunt
ac
parati.
Huc
etiam
accedit,
quod
tantis
locorum
spatiis
divisi,
illa
etiam,
unde
non
parum
levationis
sperandum
foret,
commoditate
destituimur,
communicandi
scilicet
inter
nos,
consiliaque
pro
rerum
et
temporum
ratione
conferendi.
Haec,
ut
dixi,
non
sine
gemitu
sortisque
nostrae
deploratione
reputo
mecum
ac
perpendo.
Caeterum,
quominus
ista
cogitatione
frangar,
occurrit
ex
altera
parte
non
minimum
solatium.
Primum
quia
statuo
nos
non
sine
certo
Dei
consilio,
et
talibus
obsideri
premique
angustiis,
et
iis,
quae
humanitus
iuvare
nos
possent,
subsidiis
defici:
ut
melius
expergefacti
respicere
in
ipsum
solum
discamus.
Deinde
quia
vetus
hoc
esse
exemplum
cum
animo
meo
l)
recordor.
Refert
enim
sacra
historia,
Israelitas,
quum
ex
captivitate
restituti
civitatem
exstruerent,
pari
difficultate
laborasse.
Nam
quum
ipsa
operis
magnitudo
ac
moles,
quum
temporis
angustiae
plus
satis
eos
urgerent,
ab
hostibus
aliquanto
plus
negotii
molestiaeque
sustinebant.
Et
tamen
videmus
id
non
obstitisse,
quominus
constanter
infractisque
animis
pergerent
in
opere,
usque
dum
ad
extremum
constanti
eorum
assiduitate
hostium
improbitas
et
rabies
frangeretur.
Siquidem
hoc
non
2)
vulgare
erat
fortitudinis
specimen,
gladiis
accinctos
caementum
et
lateres
comportare:
altera
manu
tenere
gladium,
facere
opus,
trullamque
versare
altera:
atque
ita
architecturae
dare
operam,
et
simul
ad
praelium
esse
expeditos
(Nehem.
4,
17).
Eius
historiae
recordatione
excitari
nos
quoque
decet,
ut
inter
tot
difficultates,
quae
nos
ad
desperationem
sollicitant,
animum
nihilominus
colligamus.
Quum
mirabili
sua
tum
potentia,
tum
bonitate
Dominus
ab
horrenda
illa
Antichristi
romani
tyrannide
nos
liberaverit,
civitatis
suae
sanctae
Ierusalem,
id
est,
ecclesiae
instaurandae
provinciam
hodie
nobis
mandat.
Arduum
sane
per
se
opus
ac
laboriosum:
ut
nihil
aliunde
superveniat
impedimenti.
Verum
Satanae
ministri
et
satellites,
quibus
id
est
propositum,
ne
ecclesiae
aedificationem,
quoad3)
in
se
erit,
surgere
patiantur,
assiduis
certaminibus
nos
vexando,
plus
adhuc
negotii
facessunt.
Itaque,
quum
securam
ab
aliis
rebus
vacationem
requirat
ordinarius
reparandae
ecclesiae
labor,
cui
nos,
quando
ita
Domino
visum
est,
destinati
sumus,
simul
atque
lapidem
unum
coepimus
tollere,
isti
classico
ad
praelium
nos
citant.
Quum
nos
exigua
simus
hominum
manus,
illi
ingentem
faciant
exercitum:
qui
possimus
et
resistere
simul
illis,
et
manus
habere
semper
in
opere
occupatas?
nisi
nobis
in
mentem
veniat,
sic
nunc
agere
Deum,
ut
pridem
solitus
est,
quo
illustriorem
manus
suae
potentiam
reddat:
nobis
sufficere
hoc
debere,
quod
etiam
si
parum
proficere
nunc
videamur
labore
nostro,
de
successu
tamen,
perinde
ac
si
iam
exstaret,
simus
certi,
quando
sub
eius
vexillo
auspiciisque
militamus.
Quod
si
hominum
quorundam
reprehensionem
non
effugiat
nostra
sedulitas
(ut
plerique
hodie
sunt
nimis
delicati
et
morosi)
quia
festinationem
alicubi
resipiat,
haec
nos
conscientia
sustineat
ac
confirmet,
quod
Deo
iudici
nostro,
Christo
domino
ac
duci,
sanctisque
angelis
eam
scimus
approbari.
Quod
ad
me
privatim
attinet,
quum
satis
cui
serviam
noverim:
in
hac
fiducia
totus
acquiesco,
quod
illi
placere
obsequium
meum
qualecunque
nihil
dubito.
Caeterum,
si
hominum
iudicium
quaeritur,
tuum
unius
mihi
instar
omnium
futurum
semper
est,
sicut
merito
esse
debet.4)
1)
meo,
legitur
in
sola
ed.
principe.
2)
non,
insenmus
cum
ed.
Gallasii,
quam
sequuntur
reliquae.
Princeps
omitttt
ex
vitio
operarum.
3)
quod,
1576
seqq.
4)
Editio
princeps
subscriptionem
non
addit.
Gallasius
habet:
Mense
Februario
MDXLIV
quod
erroneum
esse
patet
quum
titulus
libri
annum
1543
natalem
profiteatur.
Versio
gallica
{ed.
1566j
Ce
mois
de
Fevrier
1543,
et
sic
quoque
recentiores.
|