6:229-230
IOANNES
CALVINUS
CLARISSIMO
VIRO
PHILIPPO
MELANCTHON!
Etsi
nec
singulare
illud
iudicii
tui
acumen,
quod
iure
mirantur
omnes,
ignoro,
et
eius
censuram,
sicuti
par
est,
revereor:
libellum
tamen
hunc
si
privatim
tibi
legendum
mitterem,
fretus
amoris
erga
te
mei
fide,
non
longa
excusatione
uterer.
Nunc
autem
quia
publice
inscribere
tibi
ausus
sum,
non
defuturos
scio,
qui
temeritatis
in
eo
me
accusent.
Eorum
igitur
causa
quod
necesse
apud
te
non
esset,
unde
hanc
fiduciam
ceperim,
breviter
exponam.
Principio,
eum
tibi
librum
offero,
quem
duplici
nomine
tibi
gratum
fore
certo
novi:
tum
quod
me
amas
autorem,
tum
quod
piae
sanaeque
doctrinae
defensionem
continet:
cuius
tu
non
modo
studiosissimus
es
cultor,
sed
eximius
fortissimusque
vindex.
Accedit
et
tertia
commendatio,
eaque
non
vulgaris,
quod
simplex
ac
sincerum
est,
quo
utor,
defensionis
genus.
Quantum
enim
a
versutis
obliquisque
in
disputando
artibus,
quae
claris
alioqui
apertisque
rebus
tenebras
obducant,
ab
omni
denique
fuco
et
sophistica
abhorres:
tantum
tibi
placet
nuda
ingenuaque
perspicuitas,
quae
rem,
sine
ullis
involucris,
ante
oculos
statuat
aeque
exponat.
Atque
haec
tua
virtus,
sicut
est
rari
exempli,
ita
magnam
saepe
mihi
admirationem
movit,
quod
quum
incredibili
perspicacia
excellas,
simplicitate
tamen
nihil
habeas
antiquius.
Valebit
igitur
non
parum
et
haec
causa,
scio,
ad
conciliandam
libello
gratiam.
Praeterea
memini,
has
te
aliquando
mihi
mandasse
partes,
ut
si
nos
lacessere
pergeret
Pighius,
ad
reprimendam
eius
proterviam
aliquid
conscriberem.
Quod
tamen
ut
facere
nunc
demum
inciperem,
non
modo
tua
autoritate
adductus,
sed
eius
quoque
improbitate
compulsus
fui.
Libris
enim
decem
de
libero
arbitrio
et
praedestinatione
nuper
editis,
quidquid
de
his
rebus
prodideram,
non
iudicio
aut
delectu,
sed
mera
pugnandi
libidine,
confutandum
suscepit:
ubi
adeo
insolenter,
tamque
effreni
ferocia,
adversus
puram
quam
tuemur
pietatis
doctrinam
se
iactat,
ut
occurrere
aliquo
modo
tantae
hominis
petulantiae
nisi
silentio
prodere
vellem
Christi
gloriam,
necesse
habuerim.
Postulabat
autem
huius
argumenti
tractatio
plus
aliquanto
et
otii
et
temporis.
Sed
quia
videbam
id
captare
adversarium,
ut
si
diutius
differrem,
hac
mea
mora
ad
occupandos
praeiudicio
quodam
hominum
animos
abuteretur,
malui
aliquid
cito
dare,
vel
minus
elaboratum,
quam
tacendo
pati,
ut,
cum
bonae
causae
dispendio,
inani
eiusmodi
iactantia
frueretur.
Quanquam
sic
mihi
festinasse
videor,
ut
minime
tamen
praecipitaverim
nimia
celeritate.
Quod
enim
praecipuum
erat,
consequutum
me
1)
magna
ex
parte,
spero,
iudicabis
:
ut
dicerem,
quantum
ad
repellendas
adversarii
calumnias
satis
esset.
Et
tamen
hanc
excusationem
praetermittere
non
oportuit:
quam
si
tu
pro
insigni
tua
humanitate
recipies,
viam
aliis
monstrabis,
ne
mihi
se
iniquiores
praebeant,
aut
minus
benignos.
Mihi
certe
saepius
in
mentem
venit,
de
conditione
nostra
queri
quod
tanta
negotiorum,
quae
subinde
nobis
ingeruntur,
et
multitudine
obruti,
et
assiduitate
oppressi,
et
varietate
distracti,
idque
domi
simul
et
foris,
non
possimus
ad
unum
aliquid
agendum
animos
diligentiamque
intendere,
sed
huc
inde
perpetuo
cursitare
cogamur:
sicut
qui
variis
et
operosis
ministeriis
destinati,
quibus
simul
obeundis
nequaquam
sint
pares,
dum
eodem
momento
undique
urgentur,
quorsum
se
vertere
debeant,
prae
lassitudine
nesciunt.
Interea
quicunque
ex
hostibus
nos
aggredi
instituunt,
ab
aliis
omnibus
curis
soluti
ac
vacui
in
alta
pace,
quoad
libuerit,
ad
instruendum
belli
appa-
1)
me,
deest
in
omnibus
edd.
'praeter
principem
15*
|