1:204
[CO
1.
204]
aut
argento,
sed
proprio
sanguine
aestimavit,
ut
Paulus
non
dubitet
dicere,
irritam
fieri
eius
mortem,
si
animas
nostras
hominibus
in
subiectionem
tradimus.
Siquidem
non
aliud
agit
aliquot
capitibus
epistolae
ad
Galatas,
quam
Christum
nobis
obscurari
vel
potius
extingui,
nisi
in
sua
libertate
stent
conscientiae
nostrae:
a
qua
certe
exciderunt,
si
possunt
hominum
arbitrio,
legum
ac
constitutionum [p.
418]
vinculis
illaqueari.
Verum,
ut
res
est
cognitu
dignissima,
ita
longiori
magisque
perspicua
explicatione
indiget.
Statim
enim
atque
de
humanarum
constitutionum
abrogatione
verbum
factum
est,
ingentes
turbae
partim
a
seditiosis,
partim
a
calumniatoribus
commoventur,
quasi
universa
simul
tollatur
ac
subvertatur
hominum
obedientia.
Ad
eum
ergo
lapidem
ne
quis
impingat,
animadvertamus,
duplex
esse
in
homine
regimen:
alterum
spirituale,
quo
conscientia
ad
pietatem
et
cultum
Dei
instituitur,
alterum
politicum,
quo
ad
humanitatis
et
civilitatis
officia,
quae
inter
homines
servanda
sunt,
homo
eruditur.
Vulgo
appellari
solent,
iurisdictio
spiritualis
et
temporalis;
non
impropriis
nominibus,
quibus
significatur
priorem
illam
regiminis
speciem
ad
animae
vitam
pertinere,
hanc
autem,
in
his,
quae
praesentis
vitae
sunt
versari;
non
quidem
in
pascendo
aut
vestiendo,
sed
in
praescribendis
legibus,
quibus
homo
inter
homines
vitam
honeste
modesteque
exigat.
Nam
illa
in
animo
interiori
sedem
habet,
haec
autem
externos
mores
duntaxat
componit.
Alterum
vocare
nobis
liceat
regnum
[OS
233]
spirituale,
alterum
regnum
politicum.
Haec
autem
duo,
ut
partiti
sumus,
seorsum
singula
dispicienda,
et
dum
alterum
tractatur,
avocandi
avertendique [p.
419]
ab
alterius
cogitatione
animi.
Sunt
enim
in
homine
veluti
mundi
duo,
quibus
et
varii
reges
et
variae
leges
praeesse
possunt.
Cum
ergo
ad
hoc
spirituale
regnum
pertineat,
quidquid
de
christiana
libertate
a
nobis
dictum
est,
in
hoc
sermone
nullum
adversus
politicum
legum
aut
legislatorum
ordinem
nobis
certamen
est,
sed
contra
potestatem
quam
usurpant
sibi,
qui
pastores
ecclesiae
videri
volunt,
re
autem
vera
saevissimi
sunt
carnifices.
Quas
enim
leges
condunt,
spirituales
esse
aiunt,
ad
animam
pertinentes,
et
eas
ad
vitam
aeternam
necessarias
affirmant.
Sic
autem
regnum
Christi
invaditur,
sic
libertas
ab
ipso
fidelium
conscientiis
data,
opprimitur
penitus
ac
disiicitur.
Taceo
nunc,
quanta
impietate
legum
suarum
observationem
faciant,
dum
ex
ipsa
et
peccatorum
remissionem
et
iustitiam
quaerere
docent,
dum
totam
religionis
et
pietatis
summam
in
ipsa
statuunt.
Hoc
unum
contendo,
necessitatem
imponi
conscientiis
non
debere,
in
quibus
rebus
a
Christo
liberantur,
nec
nisi
liberatae,
ut
antea
docuimus,
quiescere
apud
Deum
possunt.
Unicum
regem
agnoscant,
suum
liberatorem
Christum,
et
una
libertatis
lege,
|