51:174  dunt  vana  pacis  opinione:  sed  tunc  quiescunt  demum,  quum,  inducta  sibi  divini  iudicii  oblivione,  quam  longissime  ab  eo  recedunt.  Quare  non  abs  re  Paulus  definitionem  hanc  evangelicae  pacis  addidit,  ut  sciamus  non  esse  sitam  in  stupore  conscientiae,  in  falsa  confidentia,  in  superbo  fastu,  in  miseriae  propriae  ignorantia:  sed  in  serena  tranquillitate,  quae  Dei  conspectum  appetat  tanquam  amabilem  potius  quam  reformidet.  Christus  autem  est  qui  ianuam  nobis  reserat,  imo  ipse  est  ianua.  Porro  quum  haec  ianua  bifores  habeat  valvas,  ac  proinde  tam  gentibus  quam  Iudaeis  sit  aperta  :  sequitur,  Deum  utrisque  esse  expositum  ad  exhibendam  paternam  caritatem.  Addit  in  uno  s  p  i  r  i  t  u  ,  quo  directore  et  duce  ad  Christum  quoque  accedimus,  et  per  quem  clamamus  Abba,  pater.  Nam  inde  accedendi  fiducia.  Varia  fuerunt  media  apud  Iudaeos,  quibus  ad  Deum  accederent.  Nunc  unicum  est  omnibus:  nempe  regi  Christi  spiritu.  19.  Ergo  non  amplius  estis.  Alludit  ad  id  quod  dixerat,  quondam  fuisse  Ephesios  foederis  hospites.  Nam  eos  nunc  solos  alloquitur,  perinde  ac  si  diceret:  mutata  est  vestra  conditio.  Deus  enim  ex  inquilinis  vos  fecit  ecclesiae  suae  cives.  Honorem  vero  istum,  quo  dignatus  eos  Deus  fuerat,  pluribus  verbis  extollit.  Cives  sanctorum  appellat:  secundo  Dei  domesticos:  postremo  lapides  coaptatos  in  structuram  templi  Dei.  Prima  appellatio  sumpta  est  a  similitudine,  quae  tam  frequenter  occurrit  in  scripturis,  ubi  ecclesia  civitati  comparatur.  Magna  dignatio,  qui  profani  ante  et  omni  piorum  consortio  indigni  erant,  nunc  ius  habere  eiusdem  civitatis  cum  Abraham,  sanctis  omnibus  patriarchis,  prophetis  et  regibus,  imo  cum  ipsis  angelis.  Altera  tamen  non  minor,  quod  Deus  in  familiam  suam  eos  cooptavit.  Ecclesia  enim  domus  Dei.  20.  Superaedificati.  Tertia  dignatio,  in  qua  etiam  exprimitur  qualiter  et  domestici  Dei  et  cives  sanctorum  facti  sint  Ephesii,  fiantque  reliqui  omnes  :  nempe  si  fundati  sint  in  apostolorum  et  prophetarum  doctrina.  Unde  etiam  de  vera  aut  falsa  ecclesia  iudicium  facere  licet:  quod  in  primis  necessarium  est.  Nam  quum  nulla  sit  magis  periculosa  hallucinatio,  lapsus  tamen  est  valde  proclivis.  Nulli  fere  audacius  ecclesiae  nomine  se  iactant,  quam  qui  inanem  eius  titulum  mentiuntur:  quod  hodie  videre  est.  Atqui  ne  erremus,  hic  nobis  a  Paulo  indicatur  verae  ecclesiae  nota.  Quin  fundamentum  hic  pro  doctrina  sumatur,  minime  dubium  est.  Neque  enim  patriarchas  nominat,  aut  pios  reges:  sed  eos  solos  qui  officium  habebant  docendi,  et  quos  eccle-*  siae  suae  aedificationi  Deus  praefecerat.  Itaque  docet  Paulus,  fidem  ecclesiae  in  hac  doctrina  debere  esse  fundatam.  Quid  ergo  de  iis  sentiendum  qui  solis  hominum  figmentis  nituntur,  et  interea  nos  defectionis  accusant,  quia  puram  Dei  doctrinam