51:170
festationem
absque
Christo,
nihilo
magis
quam
inter
Iudaeos.
Neque
enim
hoc
vel
unius
est
saeculi,
vel
unius
gentis,
quum
dicit,
Ego
sum
via
(Iohan.
14,6):
sed
unum
se
esse
pronuntiat,
per
quem
ad
Deum
omnes
perveniant.
13.
Nunc
autem
in
Christo.
Vel
subaudiendum
est
participium:
ut
sit
sensus:
Postquam
in
Christo
estis
recepti:
vel
particula
quae
sequitur,
per
C
h
r
i
s
t
i
sanguinem,
tantum
erit
expositio
clarior.
Utrovis
modo
accipias,
sensus
est,
Ephesios
quum
procul
a
Deo
et
salute
abessent,
sic
conciliatos
esse
Deo
per
Christum,
ut
iam
propinqui
sint
in
eius
sanguine.
Nam
Christi
sanguis
dissidium
illud
sustulit
quod
inter
illos
et
Deum
erat,
fecitque
ex
hostibus
filios.
14.
Ipse
enim
est
pax
nostra,
qui
fecit
utraque
unum,
et
interstitium
maceriae
solvens,
inimicitias
in
carne
sua:
15.
legem
mandatorum
in
decretis
positam
abolens,
ut
duos
conderet
in
se
ipso,
in
unum
novum
hominem,
faciens
pacem
:
16.
ut
reconciliaret
ambos
in
uno
corpore
Deo
per
crucem,
inimicitias
in
ipsa
interimens.
Nunc
ad
Iudaeos
quoque
beneficium
reconciliationis
extendit:
ac
docet,
omnes
per
unum
Christum
Deo
coniungi.
In
quo
falsam
Iudaeorum
confidentiam
refutat,
qui
spreta
Christi
gratia
sacrum
Deo
populum
se
esse
iactabant
et
haereditatem
selectam.
Nam
si
Christus
est
pax
nostra,
sequitur,
a
Deo
dissidere
omnes
qui
sunt
extra
eum.
Pulcherrimus
sane
titulus
Christi,
quod
sit
pax
inter
Deum
et
homines
:
ne
quis
dubitet
Deum
se
habere
propitium
si
in
Christo
maneat.
Nominatim
dicit,
ex
u
t
r
i
s
q
u
e
unum
fecisse.
Necessaria
erat
haec
partitio.
Omnem
cum
gentibus
communicationem
sua
praerogativa
indignam
putabant.
Ut
tale
supercilium
illis
retundat,
dicit
tam
illos
quam
gentes
in
unum
corpus
coaluisse.
Nunc
omnia
simul
collige,
et
hunc
syllogismum
conficies,
si
Iudaei
cum
Deo
pacem
habere
volunt,
necesse
est
ut
Christum
habeant
conciliatorem.
Christus
autem
pax
eorum
aliter
non
erit
quam
si
ex
ipsis
et
gentibus
unum
corpus
efficiat.
Ergo
Iudaeis
nihil
est
cum
Deo,
nisi
gentes
in
societatem
admittant.
14.
Interstitium
maceriae.
Ut
hunc
locum
intelligamus,
duo
sunt
observanda:
divisos
fuisse
Iudaeos
a
gentibus
ad
certum
tempus
Dei
ordinatione:
et
caeremonias
huius
dissidii
fuisse
symbola,
ut
palam
testatum
foret.
Nam
Deus
praeteriti!
gentibus
populum
illum
peculiarem
sibi
delegerat.
Magnum
divortium,
quod
alii
sunt
domestici
ecclesiae,
alii
autem
extranei
ab
ecclesia.
Hoc
est
quod
dicit
Moses
in
cantico
(Deut.
32,
8):
Quum
secerneret
altissimus
gentes,
quum
distribueret
po-
|