21:170
iudiciosius
denique
scripsit,
quum
tamen
tam
multa
scripserit,
quam
nemo
vel
nostra
vel
patrum
memoria.
Erat
enim
hoc
consequutus
vigiliis
iuventutis,
et
quadam
iudicii
acrimonia
dictandi
exercitatione
confirmata,
ut
neque
illi
deesset
unquam
quod
apposite
et
graviter
diceret,
neque
multo
aliter
scriberet
quam
loqueretur.
In
doctrina,
quam
initio
tradidit,
ad
extremum
constans
nihil
prorsus
immutavit,
quod
paucis
nostra
memoria
theologis
contigit.
Quod
ad
ipsius
mores
attinet,
quamvis
illum
natura
ad
gravitatem
finxisset,
nemo
tamen
in
illo
in
communi
convictu
fuit
suavior:
in
ferendis
hominum
vitiis,
quae
infirmitatis
erant,
mire
fuit
prudens,
ut
neque
importuna
obiurgatione
pudefaceret
aut
perterrefaceret
imbecillos
fratres,
neque
vitia
connivendo
vel
adulando
foveret.
Adulatione
autem
et
simulationis,
improbitatis
denique,
praesertim
si
de
religione
agebatur,
tam
fuit
hostis
acer
et
vehemens,
quam
veritatis
simplicitatis
et
candoris
amans.
Fuit
omnino
naturae
ipsius
temperamento
oCvxoXoc,
quod
vitium
etiam
auxerat
laboriosissimum
illud
vitae
genus:
irae
tamen
sic
eum
docuerat
spiritus
Domini
moderari,
ut
ne
verbum
quidem
sit
ex
eo
auditum
quod
viro
bono
indignum
esset,
nedum
ut
longius
progrederetur,
nec
temere
nisi
tum
commoveretur,
quum
de
religionis
causa
agebatur,
aut
adversus
praefractos
homines
ipsi
negotium
erat.
Tot
tantasque
virtutes
domi
et
foris
tam
multos
adversarios
habuisse
nemo
mirabitur,
qui
vel
eorum
inter
profanas
gentes
hominum
historiam
legerit,
qui
prae
aliis
aliquam
virtutis
speciem
adamarint,
tantum
abest
ut
mirum
cuiquam
videri
debeat
fortissimum
tum
sanae
doctrinae
defensorem,
tum
purae
vitae
sectatorem
domi
et
foris
tam
acriter
oppugnatum
fuisse.
Sed
hoc
potius
admiratione
dignum
est,
unicum
hominem
tanquam
Herculem
quendam
christianum
tot
domandis
monstris
sufficere
potuisse,
nempe
fortissima
illa
clava,
id
est
Dei
verbo
utentem.
Itaque
quot
ei
adversarios
Satan
excitavit
(nullos
enim
in
tam
multis
hostes
alios
habuit,
quam
si
pietati
et
honestati
bellum
indixissent),
tot
servo
suo
Dominus
victoriarum
trophaea
defixit.
Haereticum
isti
faciunt
Calvinum
:
quasi
vero
non
sit
hoc
etiam
nomine
damnatus
Christus
ipse,
et
quidem
ab
ipsis
sacerdotibus.
Expulsus
est
Geneva,
adde
et
ab
eadem
revocatus.
Et
quid
Apostolis,
quid
Athanasio,
quid
Chrysostomo
contigit?
Exprobrant
illi
multa
nonnulli
alii,
sed
cuiusmodi?
Ambitiosus
fuit
scilicet,
imo
etiam
novum
papatum
ambivit,
qui
hoc
vitae
genus,
hanc
rempublicam,
hanc
denique
ecclesiam,
quam
vere
possum
paupertatis
officinam
appellare,
rebus
omnibus
anteposuit.
Accumulandis
[D
5]
scilicet
opibus
studuit,
cuius
bona
omnia,
care
etiam
divendita
ipsius
bibliotheca,
vix
trecentos
aureos
aequarant,
ut
non
|