5:158  bene  compositam,  hae  cum  ratione  stare  non  possunt.  CAPUT  VI.  Volo  facere  libens,  quae  alius  animo  faciet.  Succurret  alienis  lacrymis,  non  accedet.  Dabit  manum  naufrago,  exsuli  hospitium,  egenti  stipem,  non  hanc  contumeliosam,  qua  pars  maior  horum  qui  se  misericordes  videri  volunt,  abiicit  et  fastidit  quos  adiuvat,  contingique  ab  his  timet:  sed  ut  homo  homini  ex  communi  dabit.  Donabit  [pag.  153]  lacrymis  maternis  filium,  et  catenas  solvi  iubebit,  et  ludo  eximet,  et  cadaver  etiam  noxium  sepeliet.  At  faciet  ista  tranquilla  mente,  vultu  suo.  Ergo  non  miserebitur  sapiens,  sed  succurret,  sed  proderit,  in  commune  auxilium  natus,  ac  publicum  bonum,  ex  quo  dabit  cuique  partem:  etiam  ad  calamitosos  pro  portione  improbandos,  et  emendandos  bonitatem  suam  permittet.  Afflictis  vero  et  fortius  laborantibus  multo  libentius  subveniat.  1)  Quotiens  poterit,  fortunae  intercedet.  Ubi  enim  opibus  potius  utatur  aut  viribus,  quam  ad  restituenda  quae  casus  impulit  ?  Vultum  quidem  non  deiiciet,  nec  animum.  Caeterum  omnibus  dignis  proderit,  et  deorum  more  calamitosos  propitius  respiciet.  Misericordia  vicina  est  miseriae,  habet  enim  aliquid  trahitque  ex  ea.  Imbecilles  oculos  esse  scias,  qui  ad  alienam  lippitudinem  et  ipsi  suffunduntur,  tam  mehercule  quam  morbum  esse,  non  hilaritatem,  semper  arridere  ridentibus,  et  ad  omnium  oscitationem  ipsum  quoque  os  diducere.  Misericordia,  vitium  est  animorum  nimis  miseriae  faventium:  quam  si  quis  a  sapiente  exigit,  prope  est  ut  lamentationem  exigat,  et  in  alienis  funeribus  gemitus.  At  quare  non  ignoscet  vacuus?  Constituamus  nunc  quoque  quid  sit  venia,  ut  sciamus  dari  illam  a  sapiente  non  debere.  Venia  est  poenae  meritae  remissio.  Hanc  sapiens  quare  non  debeat  dare,  reddunt  rationem  diutius,  quibus  hoc  propositum  est.  Succurret  alienis  lacrymis,  non  accedet]  Hac  re  potissimum  sapientem  suum  censeri  volunt  Stoici,  si  velut  ex  editissima  arce  fortunam  spectet  in  rebus  humanis  ludentem,  et  nihil  ad  se  pertinere  casus  suos  aut  alienos  reputet:  non  doleat  si  quid  sibi  parum  laetum  acciderit:  nec  aliorum  lacrymis  compatiatur:  sed  quia  in  commune  bonum  genitus  est,  quibus  potest  opem  afferat,  et  quos  potest  opera  et  industria  sua  sublevet.  Dabit  manum  naufrago]  Id  est  manum  porriget,  ut  illi  auxilietur,  quod  frequentius  dicitur  porrigere.  Quintilianus  in  Aegro  redempto:  Si  duos  pariter  naufragia  raperent,  illi  porrigerem  manum,  1)  Edd.  recentiores  omnes:  subvenit.