5:157
LIBER
II.
CAPUT
V.
VI.
reri
coeperunt,
agi
iam
rem
suam
existimant,
et
sicut
amantes
de
forma
iudicare
non
possunt,
quia
sensum
oculorum
premit
amor:
ita
omnem
inquirendae
veritatis
rationem
iudex
amittit
occupatus
affectibus:
aestu
fertur,
et
velut
rapido
flumini
obsequitur.
Ideoque
ut
idem
Quintilianus
recitat
libro
V.:
Fuerunt
et
clari
quidam
autores
quibus
videretur
solum
oratoris
officium,
docere.
Namque
affectus
duplici
ratione
excludendos
putabant.
Primum,
quia
vitium
esset
omnis
animi
perturbatio.
Deinde,
quia
iudicem
a
veritate
depelli
misericordia,
vel
ira,
similibusque
non
oportet.
In
eundem
[pag.
152J
sensum
misericordiam
definit
Augustinus
libro
JX.
de
Civitate,
licet
aliis
verbis.
Quid
autem
est,
inquit,
misericordia,
nisi
alienae
miseriae
in
nostro
corde
compassio,
qua
utique
si
possumus,
subvenire
cogimur?
Aegritudo
in
sapientem]
Aegritudo,
ut
definit
Cicero
libro
IV.
Tusculanarum,
est
opinio
recens
praesentis
mali,
in
quo
demitti,
contrahique
animo,
rectuafe
esse
videatur.
Atque
ut
aegrotatio
in
corpore,
inquit
idem
libro
III.,
ita
aegritudo
in
animo,
nomen
habet
non
semotum
a
dolore.
Reperias
tamen
haec
duo
verba
saepe
confusa
in
autoribus,
ut
animi
aegrotatio,
et
corporis
aegritudo
dicatur.
Terentius
in
Phormione:
Matrem
ipsam
ex
aegritudine
miseram
mors
consequuta
est.
Cicero:
Definiunt
animi
aegrotationem,
opinionem
vehementem
de
re
non
expetenda,
tanquam
valde
expetenda
sit.
Huic
autem
aegritudini,
ut
est
animi
contractio,
opponitur
εὐγνωμοσύνη,
id
est,
aequanimitas.
Serena
enim
eius
mens
est]
Hic
etiam
statuit
apathian
et
ἀναλγησίαν,
ut
nullus
prorsus
affectus
sapientem
tangat.
Quod
an
verum
sit,
non
est
huius
propositi
disputare.
Lege
rationes
quibus
nituntur
III.
et
IV.
Tusculanarum
Ciceronis
et
librum
Senecae
de
Ira.
Mentem
obducit
et
contrahit]
Hominum
enim
animi
ut
diffunduntur
laetitia,
ita
contrahuntur
aegritudine.
Cicero
Tusculanarum
IV.
:
Eodem
enim
vitio
est
effusio
animi
in
laetitia,
quo
in
dolore
contractio.
Idem
in
Laelio:
Ut
bonis
amici
quasi
diffundatur,
et
incommodis
contrahatur.
Libro
I.
Epistolarum
ad
Quintum
fratrem:
Ne
contrahas
aut
demittas
animum,
neve
te
obrui
tanquam
fluctu,
sic
magnitudine
negotii
patiaris.
Gellius
libro
XIX.:
Sapientis
animum
paulisper
moveri,
et
contrahi,
et
pallescere
necessum
est.
Obducere
dixit,
quasi
nebulis
obtenebrare.
In
expedito
consilium
habet]
Seneca
ad
Lucilium
libro
X.:
Consilium
sub
die
nasci
debet,
imo
sub
hora.
Hoc
quoque
nimis
tardum
est:
sub
manu,
ut
aiunt,
consilium
nascatur.
Pugnat
autem
consilium
promptum
et
expeditum
habere,
et
passioninibus
transversum
agi.
Illud
enim
rationem
desiderat
|