9:154  stini  theologia  non  secus  nota  est,  ac  proprii  ungues?  x)  Porro  an  ego  eminus  sancti  doctoris  scripta  [pag.  39]  inspexerim,  palam  omnibus  testatum  esse  arbitror:  et  si  dubitat  Westphalus,  magistrum  suum  interroget  Philippum  Melancthonem,  qui  certe  vix  sibi  temperabit,  quin  convicio  retundat  tam  indignam  proterviam.  Sed  quid  ego  in  rebus  supervacuis  operam  consumo  ?  Prodeant  in  medium  quaecunque  Westphalus  Augustini  testimonia  in  nos  torquet.  Refutatur  ab  illo  crassus  eorum  error,  quibus  concio  Christi  in  Capernaum  habita  displicuit,  quia  imaginabantur  non  aliter  quam  terrestri  modo  posse  comedi  carnem  et  sanguinem  bibi.  Hac  sententia  nos  Westphalus  damnari  contendit,  quia  simus  Capernaitis  similes.  Atqui  passim  nota  est  illa  Augustini  refutatio:  Quid  praeparas  dentes  et  ventrem?  crede  et  manducasti2).  Clare  docet  hic  locus,  Capernaitas  esse  Augustino,  qui  dentibus  atteri  et  ventre  [pag.  40]  absorberi  fingunt  Christi  corpus.  Ex  hoc  ordine  se  esse  quomodo  negabit  Westphalus,  cui  instar  coelestis  oraculi  est  Romani  decreti  concilium3)  sub  Nicolao?  Nam  paulo  ante  illius  concilii  autoritate  nostram  haeresin  convictam  esse  voluit.  Hoc  ergo  bonus  ille  Westphali  antistes  decretum  ructavit  in  palinodia,  quam  recitare  coactus  est  Berengarius:  Consentio  sanctae  Romanae  ecclesiae  et  apostolicae  sedi,  et  profiteor  eandem  me  tenere  fidem,  quam  dominus  et  venerabilis  papa  Nicolaus,  et  haec  sancta  synodus  mihi  firmavit,  scilicet  panem  et  vinum,  quae  in  altari  ponuntur,  post  consecrationem  non  solum  sacramentum,  sed  etiam  verum  corpus  et  sanguinem  Domini  nostri  esse:  et  sensualiter,  non  solum  sacramentum,  sed  in  veritate  manibus  sacerdotum  tractari,  frangi,  et  fidelium  dentibus  atteri4).  Videat  nunc  Westphalus,  secundum  quem  frangitur  corpus  Christi  glorificatum,  sensualiter  [pag.  41]  palpatur,  et  dentibus  atteritur,  quomodo  se  a  Capernaitis  explicet.  Postea  locos  omnes  accumulat,  in  quibus  corpus  Christi  vocatur  sacrae  coenae  panis.  Quisquis  mediocri  iudicio  praeditus  est,  non  modo  ieiunam  hominis  garrulitatem  ridebit,  sed  stomachose  etiam  mirabitur  fucum  ita  de  nihilo  fieri.  Mihi  certe  adeo  cogitandum  non  est,  quomodo  me  expediam,  quam  metuenda  lectorum  indignatio,  si  diutius  eos  occupem  in  actione  tam  frivola.  Scribit  Augustinus  dispensari  in  sacra  coena  victimam,  quae  pro  nobis  oblata  est,  corpus  Christi,  et  sanguinem  exhiberi.  1)  le  conte  de  ses  doigts.  2)  Aug.  in  Ps.  54  cf.  De  consecr.  Dist.  2.  Ca.  44.  .  Idem  in  Joann.  tr.  25  et  26.  cf.  Decret.  1.  c.  ca.  47.  3)  Sic  libri  latini  omnes.  Gallus  bene  emendavit:  le  decret  du  Concile  de  Eome.  4)  Decret,  de  Consecr.  Dist.  2.  Ca.  42.  Ego  Berengarius.