5:149
LIBER
IL
CAPUT
L
II.
Carmen
refertur
a
Suetonio
in
Tiberium
iactatum:
Aurea
mutasti
Saturni
saecula
Caesar;
Incolumi
nam
te
ferrea
semper
erunt.
CAPUT
IL
Futurum
hoc,
Caesar,
ex
magna
parte
sperare
et
confiteri
libet.
Tradetur
ista
animi
tui
mansuetudo,
diffundeturque
paulatim
per
omne
imperii
corpus,
et
cuncta
in
similitudinem
tui
formabuntur.
A
capite
iona
valetudo
:
inde
omnia
vegeta
sunt
atque
erecta,
aut
languore
demissa,
prout
animus
eorum
viget,
aut
marcescit.
Et
erunt
cives,
erunt
[pag.
143]
socii
digni
hac
bonitas
s,
et
in
totum
orbem
recti
mores
revertentur.
Parcetur
ubique
manibus
tuis.
Diutius
me
morari
hic
patere:
non
ut
blandiar
auribus
tuis:
nec
enim
mihi
hic
mos
est.
Maluerim
veris
offendere
quam
placere
adulando.
Quid
ergo
est
propter
quod
bene
factis
dictisque
tuis
quam
familiarissimum
esse
te
cupio
?
ut
quod
nunc
natura
et
impetus
est,
fiat
iudicium.
Illud
mecum
considero
multas
voces
magnas,
sed
detestabiles,
in
vitam
humanam
pervenisse,
celebresque
vulgo
ferri,
ut
Ulam:
Oderint,
dum
metuant.
Cui
graecus
versus
similis
est,
qui
se
mortuo
terram
misceri
ignibus
iubet:
et
alia
huius
notae.
At
nescio
quomodo
ingenia
immania
et
invisa,
materia
foecundiori
expresserunt
sensus
vehementes
et
concitatos.
Nullam
adhuc
vocem
audivi
ex
bono
lenique
animosam.
Qmd
ergo
est?
ut
raro,
invitus,
et
cum
magna
cunctatione,
cum
multis
dilationibus.
Quod
prius
dixerat
dignam
esse
vocem
cui
redderetur
auream
illud
saeculum,
ne
populi
qui
sub
romano
imperio
degebant,
indigni
essent
tam
bono
principe,
id
futurum
promittit:
ne
putet
sua
tantum
interesse
Nero,
pietatem
colere
et
mansuetudinem,
sed
publicis
quoque
moribus
plurimum
conferre
ac
conducere:
nempe
quod
solent
homines
vitam
principis
aemulari,
inquit
Herodianus.
Cicero
libro
tertio
de
Legibus:
Ut
enim
cupiditatibus
principum
et
vitiis
infici
solet
tota
civitas,
sic
emendari
et
corrigi
continentia.
Neque
tantum
mali
est
peccare
principes,
quanquam
est
magnum
hoc
per
se
ipsum
malum,
quantum
illud,
quod
permulti
etiam
imitatores
principum
exsistunt.
Quo
perniciosius
de
republica
merentur
vitiosi
principes:
quod
non
solum
vitia
concipiunt
ipsi,
sed
ea
infundunt
in
civitatem,
neque
solum
obsunt,
quod
illi
ipsi
corrumpuntur,
sed
etiam
quod
corrumpunt,
plusque
exemplo
quam
peccato
nocent.
Scribit
etiam
Plato,
quales
sint
in
republica
principes,
tales
solere
et
reliquos
esse
cives.
Id
ipsum
proverbio
graeco
significatur:
oitaia
rj
dkGTtoiva,
xoiav
xai
&sqanavvCosc.
Vita
enim
principis,
ut
verissime
scribit
Plinius,
censura
est
eaque
perpetua.
Ad
hanc
dirigimur,
ad
hanc
convertimur:
|