5:141
LIBER
I.
CAPUT
XXV.
XXVI.
cantur
tyrannorum
saevitiam,
quae
tot
populos
et
tot
terras
premit,
quum
id
magna
spe
impunitatis
facere
possint?
Memmius
apud
Salustium:
Servi
aere
parati
iniusta
imperia
dominorum
non
perferunt:
vos,
Quirites,
in
imperio
nati,
servitutem
toleratis?
Sed
puta
tutam
esse]
Concessio
seu
permissio
rhetorica.
Voluptates
ipsae
timentur]
Haec
omnia
tametsi
in
tyrannos
conveniunt,
ut
in
eos
qui
tyrannide
premuntur,
locus
tamen
postulat
ut
de
iis
intelligamus
dici,
qui
sub
tyranno
vivunt:
quod
ex
sequentibus
facile
perspicitur.
Non
convivia
secura
ineunt,
in
quibus
lingua]
Nam,
ut
ait
Horat,
in
Arte:
Reges
dicuntur
multis
urgere
culullis,
Et
torquere
mero,
quem
perspexisse
laborant
An
sit
amicitia*
dignus.
Notum
est
et
illud
Plinii:
Alii
mortifera
loquuntur,
rediturasque
per
iugulum
voces
non
continent.
Non
spectacula
ex
quibus]
Bene
dixit
materiam
criminis
ac
periculi'
peti
ex
spectaculis.
Vix
enim
abstinebant
histriones,
quin
locos
insignes
ex
tragoediis
aut
attellanis
torquerent
in
malos
principes,
si
in
mores
eorum
cadere
viderentur.
Quae
si
exciperentur
consensu
et
applausu
populi,
et
actores
et
spectatores
rapiebantur
ad
poenam.
Pauca
quaedam
exempli
[pag.
135]
causa
subiiciemus.
Tiberio
imperante,
quum
in
attellanico
exodio
hircus
vetulus
capreis
naturam
liguriret,
visus
est
designari
liguritor
Tiberius.
Et
spectante
imperatore
Maximino,
qui
se
ob
vastitatem
et
robur
corporis
immortalem
credebat,
pronunciati
sunt
versus
:1)
Et
qui
ab
uno
non
potest
occidi,
a
multis
occiditur.
Elephas
grandis
est,
et
occiditur.
Leo
fortis
est,
et
occiditur.
Tigris
fortis
est,
et
occiditur.
Cave
multos,
si
singulos
non
times.
Hinc
factum
est
ut
principes
mala
conscientia
perculsi,
quaedam
ad
se
pertinentia,
quasi
de-
se
dicta
essent,
prava
suspicione
vindicarent.
Apparentur,
inquit,
licet]
Haec
in
persona
cuiuslibet
civis,
qui
satius
ducat
omnino
abstinere
a
spectaculis,
quam
tanti
redimere
brevem
laetitiam,
ut
de
ludo
in
carcerem
trahatur.
Quae
alia
vita
esset]
Exaggeratio
a
comparatione.
Illa
rationis
expertia]
Alia
exaggeratio
per
contentionem.
Haec
enim
inter
se
componuntur,
animalia
rationis
expertia,
homo
rationis
particeps.
Illa
immanitatis
crimine
damnata,
homo
ipse
qui
damnat:
illa
abstinere
sui
generis
animalibus,
hominem
non
solum
homimbus
non
parcere,
sed
ne
consanguineis
quidem.
In
eandem
sententiam
Plinius
li-
1)
Graeci
scilicet,
quorum
hanc
latinam
sententiam
refert
Julius
Capitolinus
in
Maximino.
|