5:136
adhibendus.
Sed
aliter
apud
antiquos.
Singuli
marcipores,
luciporesque,
dominorum
gentiles,
in
promiscuo
victum
habebant.
Iuvenalis
Satyra
III.
:
Protinus
ad
censum,
de
moribus
ultima
fiet
Quaestio,
quot
pascit
servos,
quot
possidet
agri
Iugera.
Item:
Magno
hospitium
mirabile,
magno
Servorum
ventres
constant.
Et
YII.
:
Kespicit
hoc
primum
qui
litigat,
an
tibi
servi
Octo,
decem
comites
post
te,
an
sit
sella,
togati
Ante
pedes.
Tacitus
libro
IV.
:
Iam
trepida
ob
multitudinem
familiarum,
quae
gliscebat
immensum,
plebe
ingenua.
Et
eiusdem
libro
III.
in
literis
Tiberii
ad
senatum:
Quid
enim
primum
prohibere,
et
priscum
ad
morem
recidere
aggrediar?
Villarumne
infinita
spatia?
familiarum
numerum
et
nationes?
Et
ne
hic
longius
immoremur,
unius
hominis
familia
nos
docebit,
quam
fuerit
periculosum
civibus
a
servis
suis
numerari.
Scribit
enim
Plinius
libro
XXXI.
in
hunc
modum:
Claudius
[pag.
129]
Isidorus
testamento
dixit:
quamvis
multa
civili
bello
amisisset,
relinquere
tamen
servorum
quatuor
millia,
iuga
boum
tria
millia
sexcenta,
reliqui
pecoris
ducenta
quinquaginta
millia.
Hinc
collige
quantos
servorum
greges
possederint
illi
gurgites,
Crassi,
Pompeii,
Luculli,
quum
iste
nec
celeberrimus
nomine
divitiarum,
et
bellorum
cladibus
exhaustus,
quatuor
millia
servorum
reliquerit.
Haec
eo
libentius
commemoravi,
quod
passim
occurrant
in
autoribus
serviles
tumultus,
qui
ne
ipsi
quidem
Capitolio
interdum
pepercerunt.
Bemissius
imperanti]
Qui
vult
amari,
languida
regnet
manu,
inquit
Seneca
in
Thebaide.
In
contrarium
atque
arduum]
Nitimur
in
vetitum
semper,
cupimusque
negata,
ait
Ovidius.
Et
Augustinus
in
libro
de
spiritu
et
litera:
Ea
quae
concupiscimus,
nescio
quomodo
ardentius
expetuntur,
si
vetantur.
Abiecto
homine,
in
sylvestre]
Hac
loquutione
solemus
uti,
quum
volumus
designare
facinus
homine
indignum,
et
in
quo
se
hominem
non
gesserit
qui
perpetravit.
Quid
enim
interest,
inquit
Cicero,
utrum
ex
homine
convertat
se
quis
in
beluam,
an
in
figura
hominis
immanitatem
gerat
beluae?
Quintilianus
in
Pasto
cadavere:
Si
quis
adeo
hominem
exuit,
ut
ibi
poenam
quaerat
ubi
sensus
doloris
non
est,
nempe
cadavera
feris
obiiciet.
CAPUT
XXV.
Quid
enim
interest,
oro
te
Alexander,
leoni
Lysimachum
obiicias,
an
ipse
laceres
dentibus
tuis?
Tuum
illud
os
est,
tua
illa
feritas.
O
quam
cuperes
tibi
po-
|